Het sacrament van het Vormsel

Inleiding

“Almachtige God, Vader van onze Heer Jezus Christus, Gij hebt uw dienaren herboren doen worden uit het water en de heilige Geest en bevrijd uit de macht van de zonde. Wij bidden U: zend over hen de heilige Geest, de Trooster, schenk hun de geest van wijsheid en verstand, de geest van inzicht en sterkte, de geest van kennis, van ontzag en liefde voor uw naam. Door Christus onze Heer.”

In deze tijd dat de vormelingen worden voorbereid op het vormsel, is het voor ons ook goed om eens over de betekenis van ons vormsel na te denken.
Waarom is er een apart sacrament voor nodig? Hebben we de H. Geest al niet ontvangen bij ons doopsel?
Is het noodzakelijk om dit sacrament te ontvangen?
Wie mag het ontvangen?
Welke voorbereidingen zijn er daarvoor nodig?
Is het zinvol kinderen hun vormsel te laten doen, die daarna toch niet meer naar de kerk komen?
Wanneer komt dit sacrament tot zijn volle recht?
Hoe kan ik dit sacrament in mijn leven vrucht laten dragen?

De sacramenten van de christelijke initiatie

Door de sacramenten van de christelijke initiatie [het doopsel, het vormsel en de eucharistie] wordt de grondslag van heel het christelijk leven gelegd. 'Het deelgenootschap aan de goddelijke natuur, waarmee de mensen door de genade van Christus verrijkt worden, vertoont een zekere overeenkomst met de oorsprong, de groei en de voeding van het natuurlijk leven. Herboren door het doopsel, worden de gelovigen immers door het sacrament van het vormsel gesterkt en in de eucharistie met het brood van het eeuwige leven gevoed, zodat zij door deze sacramenten van de christelijke initiatie meer en meer de schatten van het goddelijk leven deelachtig worden en vooruitgaan op de weg van de volmaakte liefde'.

Het sacrament van het vormsel

Samen met het doopsel en de eucharistie vormt het sacrament van het vormsel het geheel van de 'sacramenten van de christelijke initiatie', waarvan de eenheid onaangetast moet blijven. Men moet de gelovigen dus uitleggen dat het voor de volheid van de genade van het doopsel nodig is dit sacrament te ontvangen. Inderdaad, 'in het sacrament van het vormsel, dat [de gedoopten] hechter met de kerk verbindt, ontvangen zij een bijzondere kracht van de heilige Geest en zij zijn daarom strenger gehouden om als waarachtige getuigen van Christus door hun werk en hun woord het geloof te verspreiden en te verdedigen'.

1. Het vormsel in de heilsgeshiedenis

In het Oude Testament hebben de profeten aangekondigd dat de Geest van de Heer zou rusten op de verwachte Messias met het oog op zijn heilszending. De nederdaling van de heilige Geest over Jezus toen Hij door Johannes gedoopt werd, was het teken dat Hij het was die komen moest, dat Hij de Messias was, de Zoon van God. Heel het leven en heel de zending van Hem die ontvangen is van de heilige Geest, voltrekken zich in een totale eenheid met de heilige Geest die de Vader Hem 'mateloos' schenkt (Joh. 3,34).

Welnu, deze volheid van de Geest was niet enkel bestemd voor de Messias, zij moest ook meegedeeld worden aan heel het messiaanse volk. Verschillende malen heeft Christus deze uitstorting van de Geest beloofd, een belofte die Hij allereerst heeft waargemaakt op de dag van Pasen (Joh. 20,22) en vervolgens op een meer luisterrijke wijze op de dag van Pinksteren. Vervuld van de heilige Geest begonnen de apostelen 'Gods grote daden' te verkondigen (Hand. 2,11) en verklaarde Petrus dat deze uitstorting van de Geest het teken was van de messiaanse tijd. Zij die toen geloofden in de prediking van de apostelen en zich hebben laten dopen, hebben op hun beurt de gave van de heilige Geest ontvangen.