 |
|
 |
| |
Download PDF
Hoofdstuk 8. Verovering van de zielen
De bescheiden vicaris-kapelaan "nam de toon en het gezag aan van een profeet" op de preekstoel om uit te roeien uit zijn parochie wat hij noemde als "de voornaamste bronnen der zonde": het zondagswerk, de vier kroegen die er waren toen hij in het dorp aankwam, en de vele dansavonden die er werden ingericht. Op krachtige toon slaagde hij erin om deze "bronnen van het kwaad" uit te roeien. De eerste tekenen van welslagen: "de boeren haalden hun oogst op zondag zoveel mogelijk in het geheim binnen, maar de vicaris-kapelaan gaf hen een flinke uitbrander, als hij hen tegenkwam: "maar de goede Heer ziet alles en is hierover diep bedroefd, goddelozen die u bent."
Preekstoel in de kerk van Ars
Wat het drankverbruik betreft, moesten de twee het dichtst bij de kerk gelegen kroegen al gauw hun deuren sluiten, wegens gebrek aan klanten. De pastoor wist op zijn loon te bezuinigen door het Concordaat dat aan de pastoors de wedde toekende van bedienden en door zijn verminderde uitgaven door zijn ascetische levensstijl. Hierdoor kon hij één van de twee eigenaars die het vlugst vertrokken schadeloos stellen. De twee kroegen die nog bleven bestaan boerden langzaam achteruit. De echtgenotes ondersteunden uiteraard dit initiatief van de heilige man: dankzij hem, dronken hun mannen het geld voor het onderhoud van het huishouden niet meer op.
Aan het dansen had de pastoor eveneens de oorlog verklaard: in geen geval zou hij dit dulden, zelfs niet bij de grote christelijke feesten en zelfs niet op het kasteel van de goede juffrouw des Garets die, wanneer zij haar jonge en edele neven ontving, in haar salons een "kleine danspartij" inrichtte, om deze onstuimige jeugd wat op te vrolijken: zij zag er slechts wat onschuldig en smaakvol tijdverdrijf in, maar voor de kapelaan was het een "hels vertier," "de volgende aanzet tot zonde" en "het touw waarlangs de duivel het meeste zielen naar de hel trekt."
Deze overdreven strengheid kan in onze dagen buitensporig klinken, maar men moet zich herinneren dat Vianney werd gevormd door Vader Balley, een man van de achttiende eeuw, een tijdperk dat, omdat het ontsnapt was aan de bekoringen van de "Verlichting," tot het atheïsme aanspoorde, verder onder de invloed bleef van het jansenisme.
Deze leerstelling had grote religieuzen onenigheden tot gevolg tijdens de vorige eeuw en Koning Lodewijk XIV had al zijn macht moeten aanwenden om de invloed ervan te verminderen, maar hij slaagde hier slechts gedeeltelijk in. Het jansenisme stamt uit dezelfde tijd als het puritanisme dat vooral zijn weg vond in de Verenigde Staten, het gereformeerde Nederland en de puriteinse Britten. De puriteinen waren onverbiddelijk en strikt in hun zeden.
De vicaris-kapelaan, bezeten door het spookbeeld van de zonde, voerde onder zijn kudde schappen een klopjacht bij elke aangelegenheid die hiertoe kon aanzetten. Door de Revolutie waren ze lange tijd zonder pastoor komen te zitten. Niet alleen zat hij de vrome kasteelvrouw achterna om geen "danspartijen" meer in te richten, maar hij verbood elk "goddeloos" vermaak in zijn dorp. Men had gezien dat hij alles in het werk had gesteld om de twee kroegen, die zich het dichtst bij de pastorie bevonden, te laten verdwijnen, één van de twee door deze af te kopen. Voortaan, wanneer de tijd van "La Vogue" aankwam [jaarlijks terugkerend feest in zuidoost Frankrijk van de patroonheilige van het dorp, dat men kan vergelijken met de kermis in het noorden], betaalde de vicaris-kapelaan de muzikanten uit zijn zak om op hun schreden terug te keren zonder de jongeren aan het dansen te brengen.
Als de "zoon Vianney" alles aan de armen gaf, was hij zichzelf niet. Hij had zijn gedeelte van de eigendom van zijn vader geërfd en het eerst aangewend om alles wat hij mooi vond te kopen om zo zijn kerk op te smukken: "niets is te duur, noch te weelderig om de goede Heer te dienen!" Hij maakte er ook gebruik van de verkopers van dranken te ontmoedigen. Zijn haat tegen deze "aanzetters tot de zonde" deed hun winstgevende inkomsten al vlug zinken. Sommige jongeren kwamen in opstand tegen zoveel soberheid en hadden het plan opgevat om een "groot bal" te organiseren op de dorpsplaats, tegenover de kerk, als uitdaging.
Zij versierden een podium, en verzamelden dorpsviolisten en trommelslagers. Deze muzikanten zouden met hun hoge opgezette hoeden uit meerdere kleuren, versierd met linten en bellen, het bal opvrolijken.
Ongelukkiglijk voor de jonge leeghoofden kwam geen enkele danspartner opdagen: alle jonge meisjes van het dorp werden door de pastoor verzameld in zijn kerk, waar zij in koor kerkliederen zongen.
Er restte de vrolijke kerels niets anders dan wat onder zichzelf te dansen of op hun stappen terug te keren, wat ze ook deden. Hun plagerige pastoor had hen voor schut gezet. In het vervolg zou men afzien van het inrichten van dergelijke bals in een dorp waar de invloed van zo’n man heerste.
Dit voorval met de jonge meisjes, verzameld in de kerk op de dag van het bal, getuigt in elk geval van de invloed van de toekomstige heilige, dankzij zijn uitstraling, vat te krijgen op het geweten van de families die onder zijn leiding stonden. Deze schitterende overwinning tegen de danspartijen, het "voorwerp de duivel," toont aan dat de herovering van de zielen van Ars een groot succes was.
Vertaling: Chris De Bodt
|
|
 |
|
 |
