| |
Download PDF
Hoofdstuk 1. 1786
De toekomstige heilige kwam ter wereld op 8 mei 1786 te Dardilly, een groot dorp op acht kilometer van Lyon. Hij werd geboren uit een welgestelde boerenfamilie. In tegenstelling tot wat dikwijls wordt beweerd, deed de landbouw het tamelijk goed in Frankrijk, tijdens de achttiende eeuw. Hij werd dezelfde dag nog gedoopt. Peter en meter waren de broer en diens echtgenote van zijn vader, Jean-Marie Vianney en Françoise Martinon. De peter gaf zijn voornaam aan zijn neef en peetzoon.
In 1786 is Frankrijk op het hoogtepunt van de macht. De leidende klasse behoorde tot de meest geciviliseerde ooit. Het bondgenotensysteem werd op punt gesteld door bedreven ministers, Vergences, Choiseul en Turgot en hielden de Europese vrede in een harmonieus evenwicht, gebaseerd op het Familiepact, die de landen door het aanverwantschap met elkaar verbond.
Geboortehuis Jean-Marie Vianney te Dardilly
Frankrijk, het meest bevolkte en machtigste land van Europa, heeft afstand gedaan van de droevige strijd tegen Oostenrijk. De diplomatie heeft besloten om de raad van Lodewijk XIV te volgen: zich verzoenen met het Keizerrijk. Ook zijn de Habsburgers, door het huwelijk van Lodewijk XVI met de aartshertogin Marie-Antoinette, tot de "familie" toegetreden, met eveneens Spanje, waar de Hertog van Anjou, een afstammeling van Filips V, regeert, alsmede de koninkrijken Napels en het hertogdom Parma, waar andere afstammelingen van de kleinzoon van Lodewijk XIV aan de macht zijn.
Jazeker, Frankrijk had de Zevenjarige oorlog verloren tegen Engeland en Pruisen, waarvan de Landgraaf, Frederik II, door zijn dood, in het jaar 1785, van het toneel verdween. Maar Lodewijk XVI had zijn toestemming gegeven om de Amerikaanse opstandelingen te steunen, waarvan de onafhankelijkheid tien jaar eerder door de Koning van Engeland werd erkend. En zo had Frankrijk een luisterrijke overwinning behaald op haar rivaal. Maar deze overwinning had veel geld gekost en de schatkist was leeg. De Koninklijke regering zocht wanhopig naar een oplossing om het land uit de financiële problemen te helpen.
Woonkamer geboortehuis
Maar nu kent hij een dubbele tegenkanting: deze van de "bevoorrechten [privilégiés]", die vastklampen aan de misbruiken waar zij voordeel uit halen, zonder afstand te willen doen van wat ook, meer bepaald door het niet betalen van belastingen, en deze van de "rechterlijke macht [de parlementariërs]",wiens geest gewonnen is voor de verlichte en atheïstische filosofen. Koning Lodewijk XV had deze laatste groep ontbonden, dankzij een hervorming die werd doorgevoerd door zijn minister Maupeou. Ongelukkiglijk, heeft zijn opvolger, te zeer gehecht aan de traditie, de voorrechten van de magistraten hersteld en werden ze opnieuw eigenaar van hun ambt. Ze toonden hem geen enkele dankbaarheid, integendeel, aangespoord door zijn zwakheid, hielden de parlementariërs elke hervorming koppig tegen.
Het volstond dat de koning wat energieker zou geweest zijn door de bevoorrechten in bedwang te houden, zelfs indien ze familie zouden zijn, en de "parlementariërs" te doen gehoorzamen, wat zijn absolute macht ook toestond door de "lits de justice [koninklijke zetel bij parlementszitting]" waarmee de koning zijn wil kon opdringen. Maar de koning, deugdzaam en verstandig, en de koningin, aan haar kant, met een bekrompen geest, waren de zwakte van het hof. Het Koninklijke paar kon de toestand niet langer in de hand houden en de meest verfijnde maatschappij, maar ook de meest nonchalante en lichtzinnige die Europa ooit heeft gekend, liet zich aldus meeslepen door iets waar het zich eigenlijk het minste zorgen hoefde over te maken en dat nochtans de wereld in draai houdt, namelijk het geld. En de parlementariërs waren van de politieke kaart verdwenen reeds voor de monarchie werd verslagen.
Jean-Marie's bed geboortehuis
Van dat alles trok men zich zonder twijfel maar weinig aan te Dardilly, waar Mathieu Vianney, echtgenoot van Marie Béluse, enkel maar dacht aan de opbrengst van zijn gronden om hun zes kinderen te voeden, opgevoed in de liefde van God door ouders die de christelijke liefdadigheid in al haar mildheid uitoefenden. Elke avond deelde Mathieu Vianney de warme soep, het spek en de groenten met zij die door Jezus Christus werden gezonden, de armen, die met het gebed onder de bakoven sliepen, op een bed van stro. Onder de behoeftigen bevond zich eveneens de latere heilige, Benoît Labre.
Marie Béluse zou nooit de soep hebben opgediend aan haar kinderen, zonder hen eerst een kruisteken te geven op hun voorhoofd, en als ze het al eens zou vergeten hield de kleine Jean-Marie zijn mond gesloten tot zijn moeder hem dit heilige teken had gegeven. Jean-Marie was toen 18 maanden oud.
De kleine Jean-Marie had toen reeds de karaktertrekken van een buitengewone vroomheid. Waar andere kinderen naast hen een pluchebeer willen voor het slapen, wou Jean-Marie een Rozenkrans en een houten beeld van de Heilige Maagd, dat zijn moeder van de schoorsteen in de keuken had genomen om het huis te beschermen, bij hem.
Uiteraard kende de kleine al zijn gebeden uit het hoofd en elk uur, toen hij de klok hoorde slaan, was het tijd voor zijn Weesgegroet.
"Hij zal nog een priester of broeder worden"," voorspelde de buren.
Op een morgen kon zijn vrome moeder hem nergens vinden in huis, noch in de stallingen. Nochtans had hij de gewoonte om steeds te gehoorzamen op haar wenken. Wanhopig zocht zij overal naar hem. Hij zou toch niet door voorbijtrekkende zigeuners zijn meegenomen om acrobaat te worden? Eindelijk vond zij hem ongestoord terug in de stallingen, tussen twee varkens, in beschouwing voor het beeld van de Heilige Maagd: de kleine was zo verzonken in zijn overpeinzingen dat hij de benauwende roepen van zijn moeder niet had gehoord. Hij was toen vier jaar oud.
Enkele foto's van Dardilly
Het was dus 1790 en in het koninkrijk speelden zich ernstige gebeurtenissen af, waarvan de uitkomst het verlies van de vooraanstaande en rustherstellende rol van Frankrijk binnen Europa zou worden.
In het begin reikten de bestorming van de Bastille, de plundering van de kerkgoederen [2 november ], noch de wet op de afschaffing van de eeuwige beloften en daarop de afschaffing van de kloosters niet tot aan deze rustige streek van de boeren uit Dardilly. De zon bleef verder schijnen en de vogels bleven verder zingen en hiertegen en hiertegen vermag de hoogmoed en de dwaasheid van de mens niets.
In alle geval zullen de artikelen over de clerus in de grondwet, gestemd op 26 november 1790, en veroordeeld door de Paus in maart van het daaropvolgende jaar, en die het keerpunt van de Revolutie en het begin van haar terroristische afwijkingen kenmerken, het geweten en de gewoonten van de vrome dorpelingen in de streek danig dooreenschudden. De priester van Dardilly, die de eed had afgelegd, was hiervan zo van de slag dat hij emigreerde en zijn kerk, die daarna tijdelijk werd overgenomen door een overige beëdigde, zou spoedig worden gesloten. De klokken bleven stil in het koninkrijk, dat een republiek was geworden. Op de dorpsplaats werden de kruisbeelden naar beneden gehaald en bij de vuilnis geworpen ... de ouders van Jean-Marie zouden in het vervolg de mis in het geheim bijwonen, in de schuren, waarheen men zich vaak ’s nachts en na lang wandelen en met het risico voor het leven, moest begeven: de tijd van de missen in de catacomben was aangebroken.
Jean-Marie hield in de zak van zijn hemd het beeld van Maria verborgen en bad vurig tot Haar voor het stoppen van de vervolgingen tegen het geloof.
Naast een beekje en in het gezelschap van zijn zus, Marguerite [haar bijnaam was Gothon], richtte hij een klein rustaltaar op, in de holte van een zilverwilg. Hij plaatste er het beeldje in van de Madonna en omringde het met veldbloemen, waar de vrome kinderen de rozenkrans baden en dit terwijl een aantal kilometers verder de troepen van de Conventie, onder leiding van Couthon en Doubis-Crancé, Lyon belegerden, dat de stoutmoedigheid had van zich te ontdoen van de onuitstaanbare onrustzoeker, Charlier. Maar ginds, aan de rand van een liederlijke beek, werd het kanonvuur slechts verzacht. De ruis van het water, het fluiten van de nachtegalen, bedekten het oorlogszuchtige gedruis, veroorzaakt door de waanzin van de mensen die in opstand kwamen tegen God. Zonder er zich echt bewust van te zijn, hadden de twee kleine herdertjes, in de volle natuur een tempel ingericht, op een ogenblik dat alle kerken werden geplunderd en gesloten en de goede priesters werden afgeslacht.
Maar in deze afgelegen hoek van het "ware Frankrijk", had de Goddelijke Voorzienigheid reeds een respons voorbereid tegen het goddeloze Frankrijk dat er niet aan twijfelde dat de komende eeuw een atheïstische zou zijn, terwijl het geboorte gaf aan een ontluiking van heiligen en een versterking van het geloof. En zo had de kleine Jean-Marie, die in de weiden en de velden van de omgeving van Dardilly, twee takken had samengebonden met stukjes riet, de leiding genomen van een optocht van herdertjes, terwijl de processies strikt verboden werden op het grondgebied ...
In tijden van vervolging moet men geen schrik hebben om zich opstandig te gedragen.
Onder de buren van de Vianneys, hadden de Vincents een meisje, Marion genaamd. De kleine brunette met blauwe ogen, heel levendig, maar eveneens heel zacht, zei hem op een dag: "We kunnen het heel goed vinden met elkaar, en als onze ouders willen ..." Hij onderbrak haar: "Spreek mij hier nooit meer over, Marion!" Hij wist dat hij gemaakt was voor een ander leven en maakte zich op deze wijze af van de enige en korte romance tijdens zijn leven.
Ondertussen brachten de revolutie en haar oorlog tegen de Koning der Bohemen en Hongarije alleen maar grotere ellende. De armen waren meer en meer op stap en verzamelden zich ’s avonds meer en meer voor hun warme soep, groenten, het spek en een verblijf boven een bakoven. De Vincents brachten vrouwen en hun kinderen onder en de Vianneys, de mannen. Gods genade heeft echter hun huizen beschermd, want na de avondmaaltijd, bad de kleine Jean-Marie hardop zijn gebeden, die door de overheid waren verboden, en die werden herhaald door de overige leden van de familie en de gasten die liefdadig werden ontvangen. Tijdens de avondgebeden, hadden de vrome huismeesters de gewoonte om elke keer een bijzonder gebed te bidden voor de zielen in het Vagevuur, de bedelaars van de overkant. En deze verwarde tijd zond elke dag grote ladingen zielen naar dat niveau van de overkant.
Vertaling: Chris De Bodt 
|
|
