Wij zijn allemaal aangedaan wanneer er een bekend iemand plotseling sterft. De dood wordt "de grote kuishouder" genoemd. Duizenden grafstenen omgeven door groen gazon vertellen de verhalen. Winnaars van Nobelprijzen, schoonheidskoninginnen, miljardairen, presidenten. Allen sterven. En op een dag is het aan onze beurt.

De vraag die wij ons allen stellen is: "En dan?" Sommigen, zoals de atheïst Bertrand Russell geloven dat de dood het einde is van alle bewustzijn. Russell schreef: "Ik geloof dat wanneer ik sterf dat ik zal wegrotten, en niets van mijn eigen ego zal overblijven."

Maar opnieuw is er Jezus Christus die met een heel andere verhaal afkomt. Hij zei dat zij die in Hem geloven eeuwig leven zal worden verleend. In een drastische verklaring tot zijn volgelingen zei Hij: "Ik ben de Verrijzenis en het leven. Zij die in mij geloven, ook al houden zij van iedereen, zal het leven opnieuw worden geschonken." Nog meer zelfs. Hij vertelde aan zijn apostelen dat Hij zijn woorden zou bewijzen door te sterven en drie dagen later op te staan uit de doden.

Als Jezus, zoals het Nieuwe Testament ons vertelt, uit de dood is verrezen, dan is de belofte van eeuwig leven geloofwaardig. Maar indien dit niet zo zijn geweest, dan wordt al het overige in vraag gesteld.
 

De theoloog R.C. Sproud zei: "De verkondiging van de verrijzenis is van wezenlijk belang voor het Christendom. Als Christus door God uit de dood tot leven is gewekt, dan geeft hij geloofsbrieven en certificaten waarover geen enkele andere godsdienstige leider beschikt. Buddha is dood. Mohammed is dood. Cunfucius is dood. Maar, volgens het ... Christendom, is Christus levend."

Mythische verhalen schilderen goden als Osiris, Isis, Horus en Tammuz af als stervende goden die terug tot leven komen. Maar niemand gelooft ernstig in de echtheid van deze verzinsels omdat er niet het minste bewijs is dat deze goden hebben bestaan, laat staan dat ze uit de dood terugkwamen. Maar met Jezus Christus wordt het bewijs onweerlegbaar dat hij 2000 jaar geleden heeft bestaan en een grote invloed heeft gehad op de geschiedenis.

Maar kan Jezus’ verrijzenis zijn uitgevonden door zijn volgelingen van de eerste Kerk, of is er enig bewijs? Sommige zeggen dat het een gesloten zaak is die niet kan worden heropend. Anderen, die het bewijs voor zichzelf zoeken, vertellen ons een ander verhaal. Wie moeten we nu geloven? Uiteindelijk is Jezus’ verrijzenis ofwel de grootste prestatie, zo niet het grootste bedrog uit de geschiedenis.

De onderzoeker Josh McDowell zei: "Na meer dan zevenhonderd uren studie over dit onderwerp en diepgaand onderzoek van dit grondbeginsel, ben ik tot het besluit gekomen dat de verrijzenis van Jezus Christus ofwel een van de meest verdorven, bedrieglijke en hartenloze grap die ooit aan de mensen is opgedrongen, ofwel is dit het meest fantastische feit uit de geschiedenis." Welke van de twee is het?

Hierna zullen we zien of er bewijs is om de meest radicale aanspraak uit de geschiedenis te weerleggen of te ondersteunen: de verrijzenis van Jezus Christus.

Cynici en sceptici

Niet iedereen echter is zomaar bereid om eerlijk naar het bewijs op zoek te gaan. Bertrand Russell geeft toe dat zijn aanpak van Christus "niet begaan is" met historische feiten. De geschiedkundige, Joseph Campbell, beweerde kalm, zonder enig bewijs te leveren, aan zijn PBS tv-publiek dat de verrijzenis van Christus geen feitelijke gebeurtenis is. Andere geleerden, zoals John Dominic Crossan van het controversiële Jezus Seminarie, zijn het met hem eens. Geen van hen echter kan hun standpunt met enig bewijs staven.

Andere sceptici, in tegenstelling tot cynici, zijn wel geïnteresseerd in bewijsmateriaal. In een sceptisch blad, met als titel "Wat is sceptisch"?" wordt de volgende definitie gegeven: "Scepticisme is ... de toepassing van de reden op alle ideeën, waarbij heilige koeien niet zijn toegelaten. Met andere woorden ... sceptici gaan niet de mogelijkheid onderzoeken naar het feit dat een gebeurtenis echt kan zijn of dat een aanspraak waar kan zijn. Wanneer wij zeggen dat wij sceptisch zijn, dan moeten wij overtuigend bewijsmateriaal leveren alvorens het te geloven."

Anders dan Russell en Crossan, hebben vele sceptici het bewijs van Jezus’ verrijzenis onderzocht. In dit artikel wordt er over sommigen van hen gesproken en zullen wij zien hoe zij het bewijsmateriaal hebben ontleed, het bewijs van de meest belangrijke vraag in de geschiedenis van de mensheid: Is Jezus werkelijk verrezen uit de doden?

Zelfprofetie

Vóór Zijn dood, heeft Christus aan zijn leerlingen verteld dat Hij zou verraden, gearresteerd en gekruisigd worden en dat hij drie dagen later zou opstaan uit de doden. Dat is een vreemd plan! Wat zat hierachter? Jezus was niet iemand die het publiek vermaakte op vraag van anderen. In plaats daarvan beloofde Hij dat zijn dood en verrijzenis de mensen zou bewijzen [als er hun geest en hart voor open staan] dat Hij inderdaad de Messias was.

De Bijbelgeleerde Wilbur Smith schreef over Jezus:

"Toen Hij zei dat Hijzelf zou verrijzen uit de doden, na de derde dag van Zijn kruisiging, zei Hij dat enkel een gek zoiets zou durven te vertellen, indien Hij zou verwachten dat zijn leerlingen Hem volgen, tenzij Hij er zeker van was dat Hij zou verrijzen. Geen enkele stichter van enige wereldgodsdienst durfde ooit zoiets te beweren."

Met andere woorden, daar Jezus duidelijk vertelde aan zijn leerlingen dat Hij na Zijn dood zou verrijzen, zou een mislukking hem als bedrieger ontmaskeren. Maar nu lopen wij onszelf vooruit. Op welke manier kwam Jezus om het leven alvorens Hij verrees [als Hij verrees]?

Een verschrikkelijke dood en dan ...?

U weet dat Jezus’ laatste uren ongeveer waren zoals in de film van Mel Gibson. Als u gedeelten van de film hebt gemist omdat u uw ogen van het geweld hebt afgewend, balder dan even door het Evangelie om uit te vinden wat u hebt gemist.

Zoals Jezus had voorspeld, werd hij verraden door één van zijn eigen leerlingen, Judas Iskariot, en werd hij hierop aangehouden. In een neprechtszaak onder de Romeinse gouverneur, Pontius Pilatus, werd Hij schuldig bevonden aan verraad en veroordeeld tot de dood aan een houten kruis. Vooraleer Jezus aan het kruis werd genageld werd hij brutaal murw geslagen met Romeinse "katten met negen staarten," een gesel met stukken been en metaal die het vlees uitrukten. Hij werd herhaaldelijk geslagen, geschopt en bespuwd.

Hierop sloegen Zijn Romeinse beulen, met houten hamers, smeedijzeren nagels in Jezus' vuisten en voeten. Tenslotte lieten zij het kruis vallen in het gat in de grond tussen twee overige kruisen die veroordeelde dieven droegen.

Jezus hing daar zo’n zes uren en om drie uur in de namiddag, precies hetzelfde tijdstip van het offer als zonde van het Paaslam [is er hier enige symboliek?], schreeuwde Jezus het uit: "Het is over," en stierf. Plots werd de lucht donker en doorschudde een aardbeving de streek.

Pilatus wou een bevestiging dat Jezus dood was, alvorens hij toestond om het gekruisigde lichaam vrij te geven om te begraven. En zo stak een Romeinse soldaat een lans in Jezus’ zijde. Het mengsel van bloed en water dat uit zijn zijde vloeide was een duidelijke aanwijzing dat Jezus dood was. Jezus’ lichaam werd hierop van het kruis gehaald en begraven in de graftombe van Jozef van Arimathea. Hierop verzegelden de Romeinse soldaten het graf en hielden er 24 uur op 24 uur de wacht.

Zijn leerlingen bestierven het ondertussen van schrik. Dr. J.P. Moreland legt uit hoe verward ze waren na Jezus’ dood aan het kruis. "Zij hadden niet langer het vertrouwen dat Jezus door God was gezonden. Zij hadden ook steeds gedacht dat God zo’n afslachting en lijden van de Messias nooit zou hebben toegelaten. Zo gingen ze uit elkaar. Het Jezus verhaal was hiermee opgehouden te bestaan."

Alle hoop was verdwenen. Rome en de Joodse leiders hadden klaarblijkelijk overwonnen.

Iets gebeurde

Maar dit werd niet het einde. De Jezusbeweging verdween klaarblijkelijk niet en in feite is het Christendom thans de grootste wereldgodsdienst. Daarom moeten we weten wat er gebeurde nadat Jezus’ lichaam van het kruis werd gehaald en in het graf werd gelegd.

Peter Steinfels vertelt de verrassende gebeurtenissen die drie dagen na Jezus’ dood plaatsvonden: "Kort nadat Jezus werd gedood ondergingen zijn leerlingen zo’n geestesverandering dat ze van een verstomde groep, die zichzelf uit schrik hadden opgesloten, veranderen in mensen die het uitschreeuwden over een levende Jezus en een komend Koninkrijk, en dit op risico van hun eigen leven, zelfs op die wijze dat het later het keizerrijk totaal zou veranderen. Iets was er gebeurd ... maar wat precies? Dat is de vraag die we moeten beantwoorden met een onderzoek van de feiten.

Er waren slechts vijf aanneembare verklaringen voor Jezus’ verrijzenis, zoals deze wordt voorgesteld in het Nieuwe Testament:

• Jezus is nooit aan het kruis gestorven.
• De "verrijzenis" was een samenzwering.
• De leerlingen hadden waanvoorstellingen.
• Het verhaal is een legende.
• Het gebeurde werkelijk.

Laat ons deze opties onderzoeken en zien welke er het beste past.

Was Jezus dood?

"Marley was nog meer dood dan een nagel, daarover was er geen twijfel." Zo begint Charles Dickens zijn Christmas Carol, waardoor de auteur geen misvatting wou over het bovennatuurlijke dat spoedig zou plaatsvinden. Op dezelfde wijze gaan we proberen om de stukjes bij elkaar te leggen om te zien of er een bewijs bestond voor de verrijzenis. Eerst moeten we opmaken of er wel degelijk een lichaam was. Uiteindelijk is het niet de eerste keer dat kranten ook vandaag nog berichten dat er ergens bij een lichaam in een of ander mortuarium beweging werd vastgesteld en dat de bewuste persoon weer tot bewustzijn kwam.

Sommigen legden voor dat Jezus eigenlijk nooit is gestorven aan het kruis, maar door de koele lucht in de graftombe weer tot bewustzijn zou zijn gekomen. Maar deze theorie zou het medische bewijs geweld aandoen. Een artikel in de Journal of the American Medical Association legt uit waarom deze zogenaamde appelflauwte theorie niet te verdedigen valt: "De gewichtigheid van de historische en medische bewijzen duiden duidelijk aan dat Jezus overleden was ...de lans die tussen zijn rechtse ribben stak, heeft waarschijnlijk niet alleen de rechterlong doorboord, maar tevens het hartzakje en het hart en daardoor de twijfels weggenomen over zijn dood, immers, Jezus was al overleden maar Pontius Pilatus wou elke twijfel hierover wegnemen. Daarom gaf hij de opdracht om het lichaam met een lans te doorboren."
 
Maar om echte sceptici te overtuigen van een verhaal van 2000 jaar oud, is er nog een tweede verduidelijking nodig.

Deze kan gevonden worden in de geschriften van niet gelovige geschiedkundigen van rond de tijd dat Jezus leefde. Drie van hen hebben melding gemaakt van de dood van Jezus:

• Lucius [ca. 120-180 na Christus] verwijst naar Jezus als een gekruisigde drogredenaar.
• Josephus [ca. 37-100 na Christus] schreef: "In die tijd verscheen Jezus, een wijze man, want hij deed verbazende dingen. Toen Pilatus hem beschuldigde en veroordeelde tot de kruisdood, hielden deze die hem liefhadden hiermee niet op."
• Tacitus [ca. 56-120 na Christus] schreef, "Christus onderging de meest verschrikkelijke doodstraf ... uitgesproken door onze procurator, Pontius Pilatus."

Dit is een beetje zoals de archieven doorbladeren en er op uitkomen dat, op een lentedag in de eerste eeuw, de Jerusalem Post frontpaginanieuws had dat Jezus gekruisigd en gestorven was. Geen slecht opzoekingwerk en redelijk overtuigend.

In werkelijkheid is er geen enkel historisch verslag van Christenen, Romeinen en Joden dat Jezus’ dood, noch zijn begraving tegenspreekt. Zelfs Crossan, een scepticus van de verrijzenis, geeft toe dat Jezus werkelijk heeft geleefd en is gestorven: "Dat hij gekruisigd werd is even zeker als enig historisch feit enigszins zeker kan zijn." In het licht van dergelijk bewijs, lijkt het er op dat dit een heel goede basis is om aan te nemen dat we de eerste van de vijf opties onontvankelijk kunnen verklaren. Jezus was duidelijk dood, hierover bestaat niet de minste twijfel.

De zaak van de lege graftombe

Geen enkele geschiedkundige die zichzelf ernstig neemt twijfelt erover dat Jezus dood was, toen hij van het kruis werd gehaald. Er zijn er wel velen die in vraag stellen hoe Jezus is verdwenen uit Zijn graftombe. De Engelse journalist, Dr. Frank Morison, dacht aanvankelijk dat de verrijzenis ofwel een verzinsel was, ofwel een hoax. Hij begon opzoekingen te doen hierover en schreef er een boek over dat dit weerlegt. Het boek werd heel bekend, maar voor andere redenen als de oorspronkelijke bedoeling, zoals we zullen zien.

Morison begon met te pogen om de zaak van de lege graftombe op te lossen. De grafkelder was eigendom van een lid van het Sanhedrin, de joodse rechterlijke raad onder toezicht van de Romeinen, Jozef van Arimathea. Raadslid zijn van het Sanhedrin in Israël, stond zowat gelijk met de status van een huidig popidool. Jozef moet dus werkelijk hebben bestaan. Anderzijds zouden de joodse leiders het verhaal als bedrog hebben afgedaan, in hun pogingen om te verrijzenis te ontkennen. Ook moet Jozefs grafkelder een welgekende plaats zijn geweest die gemakkelijk te vinden was, zodat elke gedachte van het "verloren lichaam van Jezus op een of andere begraafplaats" aan de kant kan worden gezet.

Morison vroeg zich af waarom Jezus’ vijanden de "mythe van de lege graftombe" niet tegenspraken. De ontdekking van Jezus’ lichaam zou immers een "eventuele samenzwering" volledig onderuit halen.

Wat er geschiedkundig is geweten over Jezus’ vijanden is dat zij Jezus’ leerlingen ervan beschuldigden het lichaam te hebben gestolen, als gevolg van hun gedeelde geloof dat de graftombe leeg was.Dr. Paul L. Maier, professor in de Oude Geschiedkunde aan de Western Michigan University, verklaarde op dezelfde wijze: "Als al de bewijzen voorzichtig en eerlijk overwogen worden, is het inderdaad verdedigbaar ... om te besluiten dat de tombe waarin Jezus lag begraven inderdaad leeg was op de morgen van de eerste paasdag. Er is ook geen enkel bewijs van het tegendeel ontdekt."

De joodse leiders waren verbaasd en beschuldigden de leerlingen ervan Jezus’ lichaam te hebben gestolen, maar de Romeinen hielden een 24-uren wacht met een eenheid van 4 tot 12 soldaten. Morison stelde zich dan ook terecht de vraag: "Hoe konden deze Jezus’ lichaam hebben laten stelen?" Het zou voor iedereen onmogelijk zijn geweest om de Romeinse wacht te kunnen ontlopen en vervolgens een twee ton zware steen te verplaatsen. Toch was de steen verplaatst en was het lichaam van Jezus vermist.
 

Indien Jezus’ lichaam ergens zou gevonden zijn, zouden zijn vijanden alles heel vlug hebben bekend gemaakt als bedrog. Tom Anderson, de voormalige voorzitter van de California Trial Lawyers Association, vat de sterkte van dit argument als volgt samen: "Denkt u niet dat, met een zo’n wijdverspreide gebeurtenis, het aannemelijk zou zijn dat enige historicus, ooggetuige of antagonist voor altijd zou hebben opgetekend dat hij het lichaam van Christus had gezien? ... de stilte hier rond in de geschiedenisboeken is duidelijk wanneer het er op aan komt om te getuigen tegen de verrijzenis."

Morison besluit: "En zo kunnen we stellen dat, met geen enkel lichaam als bewijsmateriaal en met een heel bekende graftombe, we de overtuiging als geloofwaardig aanvaarden dat Jezus’ lichaam op de een of andere manier is verdwenen uit de kelder."

Grafschennis?

Terwijl Morison doorging met zijn onderzoek, begon hij de eventuele motieven van Jezus’ volgelingen te bestuderen. Misschien was de veronderstelde verrijzenis in werkelijkheid een gestolen lichaam. En, indien zo, hoe zit het dan met de verhalen van alle gerapporteerde verschijningen van de verrezen Jezus in het Evangelie? De geschiedkundige Paul Johnson schreef in History of the Jews: "Wat belangrijk was, waren niet de omstandigheden van Zijn dood, maar het feit dat Hij wijd verspreid en onbuigzaam geloofd werd door een steeds groter wordend publiek, betreffende Zijn opstanding uit de doden."

Het graf was inderdaad leeg, maar het was niet de loutere afwezigheid van een lichaam dat Jezus’ volgelingen heeft doen verstenen [vooral indien zij het zouden geweest zijn die het lichaam gestolen hadden]. Iets buitengewoon moet er zijn gebeurd wat bij de volgelingen van Jezus hun rouw, hun aanvankelijke verberging en vervolgens hun onbevreesde verkondiging dan ze Jezus levend gezien hebben, heeft veroorzaakt.

Elke ooggetuige zegt dat Jezus plots lichamelijk verscheen aan zijn volgelingen, de vrouwen eerst. Morison vroeg zich af waarom samenzweerders de vrouwen centraal zou stellen in een complot. In de eerste eeuw hadden vrouwen namelijk vrijwel geen rechten, er was geen verpersoonlijking, noch een maatschappelijke waardering. Als het plan moest slagen, redeneerde Morison, zouden de samenzweerders hierbij mannen betrokken hebben en geen vrouwen, om als eerste Jezus levend te zien. En toch horen we dat vrouwen hen aanraakten, een gesprek voerden met hem en de eersten waren om het lege graf te vinden.

Later, nog volgens ooggetuigen, zagen alle leerlingen Jezus bij meerdere gelegenheden. Zij schreven dat Hij Zijn handen en voeten aan hen toonde en dat ze Hem aanraakten. Naar verluidt zou Hij ook met hen aan tafel hebben gegeten. Bij één enkele gelegenheid verscheen hij later aan meer dan 500 volgelingen.

De wetsgeleeerde John Warwick Montgomery zei: "In 56 na Christus schreef dat de apostel Paulus: Daarna is hij verschenen aan meer dan vijfhonderd broeders en zusters tegelijk, van wie er enkelen gestorven zijn, maar de meesten nu nog leven [1 Korintiers 15:6]. Het overtreft de grenzen van de geloofwaardigheid dat de eerste Christenen zo’n verhaaltje zouden hebben in elkaar gestoken om het vervolgens te verkondigen aan diegenen die het gemakkelijk konden weerleggen door eenvoudigweg naar Christus’ verrezen lichaam te vragen als bewijs."

De Bijbelgeleerden Geisler en Turek zijn het hiermee eens: "Als de verrijzenis niet had plaatsgevonden, waarom zou de apostel Paulus dan zo’n lijst geven van veronderstelde ooggetuigen. Hij zou onmiddellijk al zijn geloofwaardigheid hebben verloren bij zijn Korinthiërs door zo schaamteloos te liegen."

Petrus vertelde aan een menigte in Caesarea waarom hij en de overige leerlingen er zo overtuigd van waren dat Jezus levend was: "Wij, apostelen, waren getuige van al zijn daden over geheel Israël. Zij hebben hem ter dood gebracht door hen te kruisigen, maar God bracht Hem na drie dagen opnieuw tot leven." Wij waren diegenen die met Hem aan tafel dronken en aten, nadat Hij uit de doden was herrezen [Handelingen der Apostelen 10: 39-41]."

De Britse Bijbelgeleerde Michael Green merkte op: "De verschijningen van Jezus zijn zo gewaarborgd als alles uit de Oudheid ... Er kan geen rationele twijfel zijn dat ze hebben plaatsgevonden."

Rechtlijnig tot het einde

Alsof er nog niet voldoende ooggetuigenissen waren om Morisons twijfelzucht uit te dagen, was hij ook verbijsterd over het gedrag van Zijn leerlingen. Een historische gebeurtenis dat geschiedkundigen, psychologen en sceptici in het nauw dreven is, dat deze elf aanvankelijke lafaards die zich uit schrik verstopten plots bereid waren om alle vernederingen, martelingen, tot zelfs de dood te ondergaan. Allen, behalve één apostel, werden vermoord als martelaars. Zouden zij zoveel hebben overgehad voor een leugen, als ze inderdaad het lichaam zouden hebben weggenomen?

De moslim "martelaren" van 11 september hebben bewezen dat mensen bereid zijn tot sterven voor een valse zaak waar zij in geloven. Vrijwillig martelaar zijn voor een valse zaak is waanzin, of zoals Paul Little schreef: "Mensen zijn bereid te sterven voor waarin zij geloven, ook als is het wezenlijk een leugen. Zij sterven hoe dan ook niet voor wat ze weten wat een leugen is." Het gedrag van Jezus' leerlingen was rechtlijnig met hun ongeveinsd geloof dat hun leider levend was.

Niemand heeft voldoende kunnen uitleggen waarom zijn leerlingen zouden bereid zijn te sterven voor een gekende leugen. En zelfs als ze allen zouden hebben beraamd om te liegen over Jezus’ verrijzenis, hou konden zij deze samenzwering gedurende tientallen jaren in stand kunnen houden zonder dat niet één van hen zich vrijwillig heeft laten omkopen voor geld of macht? Moreland schreef: "Zij die liegen voor persoonlijk gewin houden dit niet lang uit, vooral wanneer ontbering en leed hun voordeel onderuit halen."

Chuck Nolson, die werkte onder Nixon en betrokken was bij het Watergate schandaal heeft op de moeilijkheden van sommige mensen gewezen om een leugen vol te houden gedurende een langere periode: "Ik weet dat de verrijzenis een feit is, en Watergate heeft mij hiervan overtuigd. Hoe? Omdat 12 mensen getuigden dat ze Jezus hebben zien opstaan uit de doden en dat zij deze waarheid gedurende 40 jaar hebben volgehouden, zonder dit éénmaal te ontkennen. Iedereen werd geslagen, gemarteld, gestenigd en gevangen gezet. Indien dit niet zou waar geweest zijn, zouden zij dit niet hebben doorstaan. In de Watergate affaire waren 13 van de machtigste mensen ter wereld betrokken en ze hebben geen enkele leugen gedurende meer dan drie weken kunnen volhouden. Als u mij komt vertellen dat 12 apostelen een leugen gedurende 40 jaar konden volhouden, dan zeg ik u dat dit absoluut onmogelijk is.

Iets heeft er dus plaatsgevonden dat alles voor deze mannen en vrouwen veranderde. Morison gaf toe dat "er zaken zijn gebeurd die door niemand kon worden verklaard ... het feit is dat ... een diepe overtuiging tot deze kleine groep mensen kwam, een verandering die getuigt van de waarheid dat Jezus is verrezen uit de dood."

Hadden Zijn leerlingen waanbeelden?

Vandaag de dag denken sommigen nog steeds dat ze Elvis zien met een vettige haarkuif. En dan zijn er diegenen die de vorige nacht hebben doorgebracht in het moederschip van ruimtewezens. Soms "zien" de mensen dingen die ze willen zien, maar die er in werkelijkheid niet zijn. Daarom beweren sommigen dat de leerlingen zo verward waren over de kruisiging dat hun wens om een levende Jezus te zien, de oorzaak was van massawaanbeelden. Aanneembaar?

Aan de psycholoog Gary Collins, voormalige voorzitter van de "American Association of Christian Counselors," werd de vraag gesteld over de mogelijkheid van waanbeelden als oorzaak van de radicale wijziging in het gedrag van de leerlingen. Collins merkte op: "Waanbeelden zijn persoonlijke gebeurtenissen. Door hun eigen kenmerk kan enkel één persoon op een bepaald tijdstip een zeker waanbeeld waarnemen. Het zijn zeker geen zaken die door een groep van mensen kunnen worden waargenomen."

Een waanbeeld is zelfs de minst mogelijke waarschijnlijkheid, want volgens psycholoog Tomas J. Thorburn ... is het absoluut onovertuigend dat ... vijfhonderd gezonde, verstandige mensen ... allerlei soorten zintuiglijke indrukken zouden ervaren, zowel zichtbaar, hoorbaar, tastbaar, en dat al deze ... ervaringen volledig op waanbeelden zouden berust zijn.

Nog meer, in de kennis die er bestaat over waanbeelden, zou de persoon zich in een geestesomgeving moeten bevinden waar ze de persoon willen zien die hun geest bedenkt. Twee hoofdleiders van de vroege Kerk, Jacobus en Paulus ontmoetten beiden de verrezen Christus, zonder verwachting, noch hoop hierop. De apostel Paulus vervolgde in werkelijkheid de eerste Christenen, en zijn bekering blijft onverklaarbaar met uitzondering van zijn eigen getuigenis dat hem de verrezen Jezus was verschenen.

Van leugen tot legende

Sommige onovertuigde sceptici schrijven het verhaal van de verrezen Christus toe aan een legende die is ontstaan uit een of meer personen die logen of dachten dat ze de verrezen Christus hadden gezien. Met de tijd zou de legende opgesmukt zijn en zijn uitgegroeid tot het uiteindelijke verhaal. Deze theorie brengt het verhaal van de verrijzenis op gelijke voet met de legende van Koning Arthur en de Ridders van de ronde tafel en met de fabel dat George Washington geen leugen kon vertellen.

Maar er zijn drie hoofdproblemen met deze theorie:

• Legenden ontwikkelen zich zelden met meerdere levende getuigen die ze kunnen tegenspreken. Een geschiedkundige met kennis over het oude Rome en Griekenland, A.N. Sherwin-White, argumenteerde dat de het nieuws rond de Verrijzenis zich zo vlug heeft verspreid, dat het onmogelijk als een legende kan aanschouwd worden.
• Legenden ontstaan door mondelinge overdracht en gaan niet gepaard met historische documenten uit dezelfde tijd die kunnen worden nagegaan. De vier Evangeliën zijn binnen de dertig jaar na de verrijzenis geschreven.
• De theorie van de legende verklaart ook niet afdoende het verhaal van de lege graftombe of de geschiedkundig bevestigde overtuiging van de apostelen dat Jezus levend was.

Waarom overwon het Christendom?Morrison was verbijsterd door het feit dat "een kleine onbeduidende beweging in staat was om het te halen van de sluwe bedrevenheid van de Joodse gevestigde waarden, evenals van het machtige Rome." Waarom heeft het overwonnen ondanks de machtigste tegenstand?

Hij schrijft: "Binnen de twintig jaar heeft de bewering van deze gewone mensen uit Galilea de Joodse kerk ontwricht en in minder dan vijftig jaar begon het de vrede binnen het Romeinse Rijk te ontwrichten ... en hiermee worden we geconfronteerd met het grootste raadsel van allemaal. Waarom overwon het Christendom?"

Normaal zou het Christendom zijn beëindigd bij de kruisdood, toen Zijn leerlingen vluchtten voor hun leven. Maar de apostelen begonnen een groeiende Christelijke beweging te vestigen.

J.N.D. Anderson schreef: "Denk aan de psychologische zinloosheid van de beschrijving van een kleine groep verslagen lafaards in de opperzaal die enkele dagen later veranderde in een beweging die zelfs de strengste vervolging niet kon tegenhouden en die deze verandering toeschreven aan iets dat zeer weinig overtuigend is ... een verhaal dat zelf verzonnen kan zijn. Dit zou elke normale gedachtegang tarten."

Vele geleerden geloven in het verhaal dat "het bloed van de martelaren het zaad van de Kerk was." Historicus Will Durant merkte op: "Plaats Caesar en Christus in dezelfde arena en Christus zou overwonnen hebben."

Een verrassend besluit

Met al het voorafgaande geraakte Morison er meer en meer van overtuigd dat zijn eerste bewering verkeerd was en dat Christus inderdaad is verrezen. Toen schreef hij een andere boek, met als titel Who moved the Stone? [Wie verplaatste de steen?], om zijn nieuwe besluiten neer te schrijven. Morison volgde eenvoudig het spoor van de bewijzen, aanwijzing na aanwijzing, tot de echte waarheid van alles voor hem duidelijk werd. Tot zijn eigen verbazing leidde dit tot zijn geloof in de Verrijzenis van Jezus.

In zijn eerste hoofdstuk legt de voormalige tegenstander uit hoe deze bewijsstukken hem ertoe brachten dat Jezus’ verrijzenis een waar gebeurd feit was. "Het was alsof iemand een woud moest doortrekken langs een hem overbekend pad en toch ergens anders uitkwam."

Morison is niet alleen. Talrijke overige sceptici hebben de bewijsstukken voor Jezus verrijzenis onderzocht en aanvaardden het als het meest verbazingwekkende feit uit de hele menselijke geschiedenis. Maar met de verrijzenis van Jezus Christus, rees ook de vraag: Wat heeft het feit dat Jezus de dood heeft overwonnen met mij te maken? Het antwoord op deze vraag vindt men volledig in het Nieuwe Testament.

Vertaling: Chris De Bodt

Bron: Y-Jesus: The facts presented by scholars