Thomas à Kempis. De Navolging van Christus. Boek 3.2

	Download PDF Thomas à Kempis. De Navolging van Christus. Boek 3.2 Hoofdstuk 21. Boven alle gaven en goederen moet men in God alleen rust zoeken 1. De ziel. Neem altijd boven alles en in alles uw rust in de Heer, want Hij is de eeuwige rust der heiligen. O allerzoetste en allerbeminnelijkste Jezus, geef mij dat ik in U moge rusten boven alle schepsel, boven alle gezondheid en schoonheid, boven alle eer en roem, boven alle macht en waardigheid, boven alle wetenschap en vernuft, boven alle rijkdommen en kunsten, boven alle blijdschap en vrolijkheid, boven alle faam en lof, boven alle zoetheid en troost, boven alle hoop en belofte, boven alle verdienste en verlangen, boven alle gaven en giften die Gij ons kunt ingeven en storten, boven alle heil en verrukking, die een ziel bevatten en gevoelen kan. Eindelijk, boven de Engelen en Aartsengelen boven alle hemelse Heirscharen, boven al het zichtbare en onzichtbare en, o mijn God, boven alles, wat Gij niet zijt. 2. Want Gij alleen, mijn Heer en mijn God, zijt oneindig goed, Gij alleen zijt de allerhoogste, de machtigste, de allerrijkste, en algenoegzame, de zoetste, de troostrijkste: Gij alleen zijt de schoonste, de minnelijkste, de edelste, de uitmuntendste, in wie alle goederen te zamen in de hoogste volmaaktheid zijn, en altoos geweest zijn en immer zijn zullen. En daarom is alles, wat Gij mij geeft buiten Uzelf, of wat Gij mij van Uzelf openbaart en belooft, te gering en onbevredigend, als ik U niet zie, en niet volkomen bezit. Want mijn hart kan nimmer oprecht rusten, noch geheel tevreden zijn, tenzij het in U berust en zich boven alle gaven en alle schepselen verheft. 3. O allerliefste Bruidegom, zoete Jezus, allerzuiverste Minnaar, Opperheer van al het geschapene! Wie zal mij de vleugelen der ware vrijheid geven, om tot U op te stijgen en in U te rusten? [Ps. 54:7]. O wanneer zal mijn hart genoegzaam onthecht zijn van het aardse, en rustig mogen zien en smaken hoe zoet Gij zijt [Ps. 33:9], mijn Heer en mijn God? Wanneer zal ik mij ten volle in U verdiepen, en van uw liefde zo doordrongen zijn, dat ik niet mijzelf, maar U alleen gevoel, op een wijze die boven alle verstand verheven en aan alle mensen niet bekend is? Maar nu zucht ik dikwijls, en draag mijn ellenden met smart. Want in dit tranendal ontmoet ik vele kwellingen, welke mij dikwijls ontstellen, bedroeven en omnevelen; dikwijls vermoeien en verstrooien, aanlokken en verstrikken, de vrije toegang benemen tot U, en beroven van die zoete omhelzingen, die de zalige geesten altijd genieten. Dat toch mijn gezuchten mijn verlatenheid op aarde U ontroeren! 4. O Jezus, glans der eeuwige glorie [Ps. 54:7], troost der bedroefde zielen in deze ballingschap! Zie, mijn mond is voor U zonder spraak, en mijn stilzwijgen zegt U alles. Hoelang toeft mijn Heer te komen? Ach! Dat Hij kome tot mij, zijn arme dienaar, en mij verblijde! Dat Hij zijn hand uitreike, en mij van alle benauwdheid verlosse! Kom! Want zonder U kan ik geen blijde dag of stond meer genieten; want Gij alleen zijt mijn blijdschap, en zonder U is mijn tafel ledig. Ik ben door ellenden verdrukt, en als een gevangene met boeien beladen, totdat Gij mij door het licht van uw tegenwoordigheid verkwikt en verlost, en mij uw vriendelijk aanschijn toont. 5. Dat andere mensen buiten U zoeken wat hun belieft: mij behaagt, mij zal nooit iets behagen dan Gij alleen, mijn God, mijn hoop, mijn eeuwig geluk. Ik zal niet stilzwijgen, niet ophouden te bidden, totdat uw genade tot mij wederkomt, tot Gij inwendig tot mij spreken zult. 6. Christus. Zie, hier ben Ik. Zie, Ik spreek tot u omdat gij Mij geroepen hebt. Uw tranen en de begeerte van uw ziel, de vermorzeling van uw vernederd hart, hebben mij bewogen ene tot u doen komen. 7. De ziel. En ik heb gezegd: Heer! Ik heb tot u geroepen, en gewenst U te genieten, bereid alles te verlaten om uwentwil. Want Gij hebt de eerste mij opgewekt, opdat ik U zou zoeken. Wees dus gezegend, o Heer! Die deze gunst bewezen hebt aan uw dienaar, volgens de overvloed van uw barmhartigheid. Wat kan uw dienaar verder zeggen in uw tegenwoordigheid, wat zal hij doen dan zich diep voor U vernederen, altoos indachtig zijnde zijn eigen boosheid en verworpenheid. Want uws gelijken hebt Gij niet onder al het betoverende, in hemel en op aarde. Uw werken zijn volmaakt [Gen. 1:31], uw oordeel is het juiste [Ps. 18:10], en door uw Voorzienigheid wordt het heelal geregeld [Wijsheid 4:3]. U zij dan lof en eer, o Wijsheid des Vaders: dat mijn mond, mijn ziel, en alle schepselen te zamen U loven en verheerlijken! Hoofdstuk 22. Over het gedenken van Gods weldaden 1. De ziel. Heer, open mijn hart voor uw wet, leer mij wandelen in uw geboden [2 Mach. 1:4]. Geef mij uw wil te mogen kennen, en met grote eerbied en aandacht uw weldaden, zowel de algemene als de bijzondere, te overdenken, opdat ik U daarover waardig moge danken. Maar ik weet en belijd, dat ik ook voor het kleinste deeltje de schuldige dank niet kan betalen. Ik ben minder dan al de weldaden, die Gij mij hebt betoond; en als ik denk aan uw oneindige verhevenheid, zo bezwijkt mijn geest bij dit grootse. 2. Al wat wij hebben naar ziel en lichaam, alles wat wij inwendig of uitwendig, natuurlijk of bovennatuurlijk bezitten, zijn weldaden van U, en zij verkondigen dat Gij een milde, genadige, en goedertieren gever zijt, van wie wij alle goed ontvangen hebben. Ofschoon de een meer, de andere min ontvangen heeft, is toch alles het uwe; en zonder U kunnen wij het geringste niet bekomen. Wie meer ontvangen heeft, mag er niet over roemen als op eigen verdienste, noch zich boven anderen verheffen, noch de mindere versmaden, want hij is de grootste en beste, die zich het minste toeschijnt, en die U het nederigst en innigst bedankt. Een die zich de verworpenste en onwaardigste van allen acht, is de bekwaamste om grote gaven te ontvangen. 3. Integendeel, hij die minder gaven ontvangen heeft, moet zich niet bedroeven of wrevelig worden, noch de rijkere benijden, maar hij moet eerder U aanzien, en uw goedheid loven, omdat Gij zo overvloedig, zo milddadig en goedwillig uw gaven uitdeelt zonder aanzien van personen. Alles komt van U, en daarom moet Gij in alles geloofd worden. Gij weet, wat van uw gaven eenieder ten stade komt, en waarom deze meer, gene minder heeft, dit hebben wij niet te onderzoeken, maar Gij alleen, bij wie ieders verdiensten bekend en bepaald zijn. 4. Daarom, Heer, mijn God, acht ik het voor een grote weldaad, van die gaven niet veel te bezitten, waardoor men uitwendig schittert, en bij de mensen lof en eer bekomt; zodat iemand, die de ellende en verworpenheid van zijn eigen persoon aanschouwt, geenszins daarover zwaarmoedig, bedroefd, of kleinmoedig mag zijn, maar eerder daar troost en groter blijdschap in moet vinden. Want Gij, o God, hebt de armen, de nederigen en die naar de wereld veracht waren, tot uw huisgenoten en vrienden verkoren. Getuigen hiervan zijn uw Apostelen, welke Gij tot vorsten over gans de wereld hebt aangesteld [Ps. 47:17]. Zij hebben op deze wereld geleefd zonder klagen, zeer ootmoedig, zeer eenvoudig, zonder enig arglist of bedrog; zodanig dat zij zeer verheugd waren om uw Naam te lijden [Hand. 5:16], en dat, waar de wereld een gruwel aan heeft, met grote liefde omhelsden. 5. Niets moet meer vreugde baren aan die U bemint, en uw weldaden erkent, dan de vervulling van uw heilige wil, en het welbehagen van uw eeuwige raadsbesluiten. Hij moet daarin zoveel tevredenheid en troost vinden, de hij zo gaarne de minste wil zijn als een ander wenst de meeste te wezen. Ja, hij moet zo tevreden zijn op de laatste plaats als op de eerste; hij moet zo gaarne in deze wereld versmaad en verworpen zijn, en beroofd zijn van naam en faam om U, als geacht en geëerd te wezen boven alle anderen. Want uw wil, en de liefde tot uw eer, moet alles te boven gaan en moet Hem meer troosten en behagen, dan alle hem gegeven of nog te geven weldaden. Hoofdstuk 23. Over de vier vereisten van grote zielenvrede 1. Christus. Zoon! Nu zal Ik u de Weg van de vrede en de ware vrijheid des harten leren. 2. De ziel. Doe dat, o Heer, want het is mij lief dat te horen. 3. Christus. Zoon, tracht liever de wil van een ander te doen dan de uwe. Tracht altoos eerder min te hebben dan meer. Zoek altoos de laatste plaats, en achter eenieder gesteld te zijn. Wens altijd en bid dat Gods wil geheel in u volbracht worde. Zie, een mens die aldus leeft, komt in het land van vrede en rust. 4. De ziel. Heer, deze uw les is kort; maar zij bevat in zich een grote volmaaktheid. Zij is kort van woorden; maar rijk van zijn en overvloedig in vruchten. Kon ik die getrouw onderhouden, ik zou zo licht niet ontsteld zijn. Want zo dikwijls als ik mij ongerust en bezwaard gevoel, bevind ik dat ik van deze leer afgeweken ben. Maar Gij, die alles vermoogt, en immer de voortgang der zielen zoekt, vermeerder in mij uw genade, opdat ik uw lering moge nakomen en mijn zaligheid bewerken. Gebed tegen kwade gedachten. 5. O mijn Heer en mijn God! Wijk van mij niet af: o God! Haast U om mij te helpen [Ps. 70:12]; want in mij zijn velerlei gedachten en grote angsten opgestaan, die mijn ziel ontstellen. Hoe zal ik daar ongekwetst doorkomen; hoe zal ik ze overwinnen? 6. Ik zal, zegt de Heer! Gelijk Gij zegt, u voorafgaan, en de hoogmoedigen der aarde vernederen. Ik zal de deuren van de kerker openen, en u verholen geheimen leren kennen [Is. 45:2]. 7. Doe, o Heer, gelijk Gij zegt, en dat alle kwade gedachten van uw aanschijn wegvliegen [Os. 67:1]. Het is mijn hoop, en mijn enige troost tot U mijn toevlucht te nemen in alle lijden, op U te vertrouwen, U uit de grond van mijn hart te aanroepen, en uw troost lankmoedig af te wachten. Gebed om verlichting van de geest 8. Verlicht mij, o goede Jezus, door de klaarheid van het inwendig licht, en verdrijf alle duisternis uit de woning van mijn hart. Bedwing de aanhoudende verstrooidheid van mijn gedachten, en verjaag de bekoringen, die mij geweldig aanranden. Strijd krachtig met mij, en overwin die wilde roofdieren, ik zeg de verlokkende begeerlijkheden en kwade lusten, opdat er vrede moge zijn in uw sterkte [Ps. 121:7], en uw lof weerklinke in uw heilige tempel, dat is, in een rein geweten. Gebied aan winden en tempeesten; zeg tot de zee: bedaar; en tot de noorderwind: houd op met razen; en daar zal grote stilte wezen [Marc. 4:39]. 9. Zend uw licht en uw waarheid [Ps. 92:3], opdat zij de aarde beschijnen: want ik ben een duistere en ijdele aarde, totdat Gij mij verlicht. Stort uw genade uit van boven, besproei mijn hart met hemelse dauw; verleen de wateren van godsvrucht om deze dorre aarde te bevochtigen, opdat zij goede en rijpe vruchten voortbrenge. Wil mijn hart verheffen, dat door de last der zonde is neergedrukt, en keer al mijn begeerten naar het hemelse, opdat, na de hemelse zoetheid gesmaakt te hebben, het mij walge aan het aardse nog te denken. 10. Trek mij tot U, en verlos mij van alle troost der schepselen, die niet langer duurt: want geen schepsel kan mijn begeerte verzadigen, noch mijn hart tevreden stellen. Verenig mij met U, door de onbreekbare band der liefde, want Gij alleen zijt genoeg aan de minnende ziel, en zonder U is alles ijdelheid. Hoofdstuk 24. Dat men het nieuwsgierig onderzoeken omtrent andermans leven moet vermijden 1. Christus. Zoon, wil niet nieuwsgierig zijn, noch u bekommeren met ijdele zorgen. Wat gaat u dit of dat aan? Volg Mij [Joh. 21:22]. Wat is er u aan gelegen, of deze zus of zo is of hij dit of dat doet of spreekt? Gij moet voor anderen niet verantwoorden: maar gij zult voor uzelf niet verantwoorden: maar gij zult voor uzelf rekenschap geven. Waarmede bekommert gij u dan? Zie, Ik ken alle mensen en zie alles wat onder de zon plaats grijpt; Ik weet hoe het met eenieder gaat, wat hij denkt, wat hij begeert, en tot wat einde zijn inzicht strekt. Daarom moet men Mij alles overlaten: wat u aangaat, houd u in vrede, en laat de woelige woelen, zoveel hij wil. Want al wat hij doet of zeggen zal, zal op hem komen, want niemand kan Mij bedriegen. 2. Wees niet bezorgd voor de schaduw van een grote naam, noch om de vriendschap van velen, of om de bijzondere genegenheid der mensen. Want al die dingen baren verstrooidheid en grote duisternis in het hart. Ik zou gaarne u mijn woord toespreken en u het verscholene openbaren, indien gij op mijn bezoek altoos aandachtig waart, en bereid om Mij de deur van uw hart te openen. Wees voorzichtig, waak in vrome gebeden [1 Petr. 4:7] en verneder u in alles. Hoofdstuk 25. Over de duurzame vrede des harten, en waarin de ware voortgang 1. Christus. Zoon! Ik heb gezegd: Ik laat u in mijn vrede, Ik geef u mijn vrede; niet gelijk de wereld die geeft, geef Ik hem u [Joh. 14:27]. Alle mensen zoeken de vrede, maar niet allen zijn bezorgd om te onderhouden, wat tot ware vrede leidt. Mijn vrede is met de ootmoedigen en de zachtmoedigen van hart [Mat. 11:29]. Uw vrede zal bestaan in grote lijdzaamheid. Indien gij naar Mij luistert, en mijn lering volgt, zult gij grote vrede kunnen genieten. 2. De ziel. Wat heb ik dan te doen? 3. Christus. Let in alle dingen op uzelf, wat gij doet en wat gij zegt. Dat altoos uw mening zij om Mij alleen te behagen, en om buiten Mij niets te begeren of te zoeken. Oordeel ook niet lichtvaardig de woorden of werken van andere mensen; bemoei u niet met wat u niet werd opgedragen; zo zal het kunnen geschieden dat gij weinig of zelden verontrust wordt. Maar nooit enige ontsteltenis gevoelen, nooit enige kwelling van ziel of lichaam lijden, dit is de staat van het tegenwoordig leven niet, maar de staat van het eeuwig geluk. Laat u dan niet voorstaan de ware vrede gevonden te hebben, wanneer gij geen zwarigheid gevoelt; of dat dan alles welgaat, als gij niemand tegenstreeft; of dat gij dan volmaakt zijt, wanneer alles geschiedt naar uw begeerte. Houd u ook dan niet voor iets groots of voor Gods bijzondere lieveling wanneer gij grote zoetheid in de godsvrucht gevoelt: want daaraan wordt de ware minnaar der deugd niet gekend, of daarin bestaat de voortgang en de volmaaktheid van de mens niet. 4. De ziel. Waarin dan, Heer? 5. Christus. In uzelf uit geheel uw hart op te dragen aan de wil van God; in uzelf niet te zoeken, zomin in het klein als in het groot, noch in de tijd, noch in de eeuwigheid; zodat gij alles met hetzelfde oog aanziende, en in een juiste schaal wegende, mij gelijkelijk bedankt in voor- en tegenspoed. Indien gij zo kloek en lankmoedig zijt in de hoop, dat, bij ‘t ontberen van de inwendige troost, gij dan nog uw hart bereidt om zwaardere kwellingen te lijden, en uzelf niet verontschuldigt alsof gij niet zoveel verdiendet te lijden; maar dat gij in al wat u overkomt, mij voor rechtvaardig en heilig houdt: dan wandelt gij in de rechte en ware weg van vrede, en dan moogt gij een vaste hoop hebben, dat gij mijn aanschijn in de volle vreugde zult wederzien [Job 33:26]. Indien gij tot een volkomen verachting van uzelf gekomen zijt, weet dan dat gij de vrede zo overvloedig zult genieten als het in dit ellendig leven mogelijk is. Hoofdstuk 26. Over de grote waarde van een vrij gemoed, dat men eer bekomt door het smeekgebed dan met het lezen 1. De ziel. Heer! Het is een werk van grote volmaaktheid, nooit te verflauwen in de zuivere begeerte der hemelse dingen, en in het midden der wereldse bekommernissen voort te gaan alsof men er geen had: niet zoals een ongevoelig mens, maar uit een zekere vrijheid des harten, omdat men aan geen schepsel uit ongeregelde liefde gehecht is. 2. Ik bid U dan, o genadige Heer, verlos mij van de zorgen dezer wereld, opdat ik er niet in verwarre; van de noodwendigheden van het lichaam, opdat ik niet gevangen worde door de zinnelijkheid; van alle beletselen der ziel, opdat ik niet door bezwaren gebroken bezwijke. Ik spreek niet van zulke dingen, die de wereldse ijdelheid met volle begeerte zoekt; maar van die ellenden, welke, als een gevolg van de algemene vloek over de stervelingen, mij, uw dienaar, bezwaren, en beletten de vrijheid van geest te genieten, zo dikwijls het lust. 3. O mijn God, onuitsprekelijke zoetheid, verkeer voor mij in bitterheid alle lichamelijke troost, die mij aftrekt van de liefde tot de eeuwige goederen en mij tot zonde lokt door de aanblik van tijdelijk goed of vermaak. Laat mij niet overwonnen worden, o mijn God, door vlees en bloed; laat de wereld met haar kortstondige roem mij niet bedriegen, of de duivel met zijn met zijn arglistigheid mij verschalken. Geef mij sterkte om te wederstaan, geduld om te lijden, standvastigheid om te volharden. Geef mij, in plaats van al de wellusten dezer wereld, de zoete zalving van uw geest, en in plaats van de aardse liefde, de liefde voor uw naam. 4. Zie, spijs, drank, klederen en andere hulpmiddelen, tot onderhoud van het lichaam, strekken tot last aan een vurige ziel. Verleen mij, zulke verkwikkingen matig te gebruiken, en mij daaraan niet te hechten door te grote begeerte. Men mag niet alles afschudden, want de natuur moet haar nooddruft hebben, doch overvloed of zinnelijk vermaak te zoeken, dit verbiedt uw heilige wet; want anders zou het vlees tegen de geest weerspannig worden. Dus bid ik U, dat uw hand mij in dit alles leide, en mij lere in alles matig te zijn. Hoofdstuk 27. Dat eigenliefde allermeest van het hoogste goed verwijdert 1. Christus. Zoon, gij moet u geheel aan Mij geven, en voor uzelf niets behouden. Weet dat de liefde tot uzelf u meer hindert dan enige zaak ter wereld. Volgens de liefde en neiging, die gij hebt, zult gij aan iedere zaak min of meer gehecht zijn. Is uw liefde zuiver, eenvoudig en wel geregeld, zo zult gij aan niets gekluisterd liggen. Begeer niet, wat gij niet moogt bezitten. Wil ook niet bezitten, wat u kan hinderen en u de vrijheid des harten benemen. Het is wonder, dat gij u niet uit de grond van uw hart geheel aan Mij overgeeft, met alles wat gij kunt wensen of bezitten. 2. Waarom wordt gij gekweld met ijdele droefheid? Waarom u vermoeid met onnodige zorgen? Stel u geheel in mijn wil, en gij zult geen nadeel lijden. Indien gij dit of dat verlangt, en hier of daar wilt zijn, om uw gemak of om meer uw eigen wil te hebben, zo zult gij nooit gerust van hart, noch vrij van kommer zijn, want in alle dingen zult gij een gebrek vinden, en op alle plaatsen iemand die u tegenstreeft. 3. Het helpt dan weinig uitwendige dingen te bekomen of te vermeerderen; het is veel beter die te versmaden, en met wortel uit te roeien. Dit moet gij niet alleen verstaan van schatten en rijkdommen, maar ook van het streven naar eer en ijdele lof, want al deze dingen gaan voorbij met de wereld. De plaats bevrijdt weinig, als de geest van ijver ontbreekt; en de vrede, die uitwendig gezocht wordt, zal niet lang duren, als de staat des harten de ware grondslag mist; dat is, indien gij in Mij niet berust, kunt gij u wel verplaatsen, maar uw lot niet verbeteren. Want bij de eerste gelegenheid, die er voorkomt, zult gij vinden, wat gij hebt willen ontvluchten, ja, nog erger. Gebed om zuiverheid der harten en hemelse wijsheid 4. Versterk mij, o God, door de genade van de Heilige Geest. Geef dat de kracht, in de inwendige mens versterkt worde [Ef. 3:16] en mijn hart zich ontdoe van alle onnuttige zorg en angst, en mij niet meer late vervoeren door de begeerlijkheid van aardse dingen, gering of kostbaar; maar dat ik alle dingen aanzie als vergankelijk, en mijzelf als moetende met hen voorbijgaan. Want niets is onbestendig onder de zon, ‘t is alles ijdelheid en kwelling des geestes [Eccl. 1:14]. O hoe wijs is hij, die het alzo beschouwt! 5. Geef mij ook, o Heer, de hemelse wijsheid, opdat ik lere U boven alles te zoeken en te vinden, boven alles te smaken en te beminnen verder alle dingen aan te zien gelijk zij in waarheid zijn, volgens ordening van uw wijsheid. Leer mij met voorzichtigheid de vleier vermijden, de tegenkanter geduldig verdragen; want het is grote wijsheid, zich niet te laten bewegen door alle woorden, en niet te luisteren naar bedrieglijke vleitaal; want alzo gaat men veilig voort op de ingeslagen weg. Hoofdstuk 28. Goede raad tegen kwaadsprekers 1. Christus. Zoon! Bedroef of ontstel u niet, wanneer sommige mensen kwaad van u denken, en zeggen wat gij niet gaarne hoort. Want gij moet van uzelf nog erger denken, en niemand voor zwakker houden dan u. Indien gij inwendig voor God wandelt, zult gij de voorbijvliegende woorden er mensen niet veel achten. Het is geen kleine wijsheid stil te zwijgen in de kwade tijden, en inwendig zich tot Mij te keren, zonder ontsteld te worden door het oordeel der mensen. 2. Stel uw vrede niet in de gevoelens of de woorden der mensen; want of zij kwalijk of goed gevoelen van u hebben, gij blijft daarom niet minder die gij zijt. Waarin is de ware vrede en ware roem anders te vinden dan in Mij? En die de mensen niet zoekt te behagen of vreest te mishagen, zal grote vrede genieten. Uit de ongeregelde liefde en ijdele vrees ontstaat alle onrust des harten en verstrooidheid der zinnen. Hoofdstuk 29. Hoe men in tegenspoed God moet aanroepen en zegenen 1. De ziel. Dat uw Naam in eeuwigheid gezegend zij, Heer? Die mij deze bekoring en deze kwelling hebt willen laten overkomen. Ik kan ze niet ontvluchten, maar ik word genoodzaakt tot U mijn toevlucht te nemen; opdat ik door uw hulp deze kwelling tot mijn goed moge keren. Heer! Zie, ik ben nu in het lijden, en mijn hart is ontsteld; ik word op deze stond door de bekoring zeer geplaagd. O lieve Vader! Wat zal ik nu zeggen? Zie, ik ben bevangen met grote schrik. Red mij in dit uur. Maar daarom ben ik in dit uur gekomen [Joh. 12:27], opdat Gij zoudt verheerlijkt worden met mij te verlossen, nadat ik zeer diep vernederd ben geweest. Heer, dat het U toch believe mij te redden [Ps. 39:14]: want wat kan ik, arme mens, doen, en waar wil ik heen zonder U? O Heer! geef mij ook ditmaal geduld. Help mij, o God! En ik zal niet vrezen, hoezeer ik ook bezwaard worde. 2. En wat zal ik intussen zeggen? Heer, dat uw wil geschiede [Mat. 26:42]; ik heb al te zeer verdiend alzo verdrukt en bezwaard te worden. Het past mij dan ook dit te verdragen: en ach! Of ik het verduldig mocht doen, totdat de storm voorbij zij, en het beter met mij ga! Uw almachtige hand zal ook deze bekoring van mij wegnemen, en haar geweld matigen, opdat ik niet geheel bezwijke: gelijk Gij tevoren zo dikwijls met mij gedaan hebt, o mijn God, mijn barmhartigheid! [Ps. 58:18] En hoe moeilijker het voor mij is, hoe lichter voor U deze verandering is, die voortkomt van de rechterhand van den Allerhoogste [Ps. 67:2]. Hoofdstuk 30. Dat wij Gods hulp moeten afsmeken en op de terugkeer van zijn genade vertrouwen 1. Christus. Zoon! Ik ben de Heer, die sterkte geeft in de dag der bekoring [Nahum. 1:7]. Kom tot mij als het u niet welgaat. Wat allermeest de hemelse troost belet, is, dat gij u te laat tot het gebed begeeft. Want alvorens Mij met aandrang te bidden, zoekt gij elders troost, en uw vermaak in uitwendige dingen. En daarbij komt het dat alles weinig baat, totdat gij bekent dat Ik de Redder ben van wie op Mij hopen [Ps. 16:7], en dat er buiten Mij geen krachtige hoop is, geen nuttige raad, geen duurzaam geneesmiddel. Maar nu gij weder adem schept na de storm, herneem uw moed in het licht van mijn barmhartigheden: want Ik ben nabij, zegt de Heer, om alles te herstellen, niet alleen volkomen, maar overvloedig en bovenmate. 2. Is er voor Mij wel iets moeilijk om te doen? [Jer. 32:27] Of zal Ik gelijk zijn aan iemand die gelooft en niet volbrengt? [Num. 23:9] Waar is uw geloof? Sta vast en volhard. Wees lankmoedig en manhaftig: de troost zal u op tijd toekomen. Wacht op Mij, wacht, Ik zal komen en u genezen. Een beproeving is het die u kwelt; een ijdele vrees, die u verschrikt. Waartoe dient al die bezorgdheid voor de onzekere toekomst? Niet dan om uw droefheid te vermeerderen. Iedere dag heeft aan zijn eigen leed genoeg [Mat. 6:34]. Het is zeer ijdel en dwaas, bedroefd te zijn of verblijd over de toekomstige dingen, die misschien nooit zullen gebeuren. 3. Het is toch menselijk door zulke inbeeldingen ontsteld te worden, en een teken van kleinmoedigheid, als men zo licht bewogen en verleid wordt door het inblazen van de vijand. Want het is hem onverschillig, of hij iemand met ware of met valse voorstellingen verleidt en bedriegt; of hij iemand overwint door liefde voor het aanwezige of door vrees voor het toekomstige. Wees dan niet ontsteld of bevreesd van hart [Joh. 17:27]. Gelooft in Mij, en heb vertrouwen in mijn barmhartigheid. Als gij meent dat gij van Mij verwijderd zijt, dan ben ik dikwijls het dichtst nabij. Als gij meent dat bijna alles verloren is, dan is het dikwijls de tijd om veel te verdienen. Het is niet al verloren, omdat een zaak verkeerd uitvalt. Gij moet niet oordelen volgens de indruk, die gij tegenwoordig gevoelt, of gij moogt de zwarigheid, van waar die ook moge komen, zo diep in het hart niet ontvangen, of er u aan overgeven, alsof er geen hoop ware van daaruit te geraken. 4. Wil niet denken, dat gij geheel verlaten zijt, als is het, dat Ik u voor een tijd enige kwelling toezend of u de vertroosting onttrek; want zo gaat men tot het rijk der hemelen. En het is voor u en voor al mijn dienaren ongetwijfeld voordeliger, door tegenspoed geoefend te worden, dan alles naar uw begeerte te hebben. Ik ken de verborgen gedachten, en Ik weet, dat het voor uw zaligheid zeer dienstig is, dat gij somtijds in dorheid en zonder vertroosting gelaten wordt, opdat gij u niet zoudt verheffen in de vooruitgang, en uzelf zoeken te behagen in wat gij niet zijt. Hetgeen Ik gegeven heb, mag Ik ontnemen, en ook weergeven als het Mij belieft. 5. Als Ik iets geeft, dan blijft het mijne; als ik het afneem, neem Ik het uwe niet; want alle goede en volmaakte gift komt van Mij [Jac. 1:17]. Indien Ik u enige zwarigheid of tegenspoed overzend, weest niet gestoord of laat de moed niet zinken. Ik kan in een stond u verlichten en alle zwarigheid in blijdschap verkeren. En wanneer Ik alzo met u handel, blijf Ik rechtvaardig en waard hoog geprezen te worden. 6. Indien gij wijs zijt, en naar waarheid oordeelt, zo zult gij in tegenspoed niet kleinmoedig zijn, maar eerder zult gij u verblijden en Mij bedanken. Ja, dit alleen zoudt gij voor ware blijdschap moeten rekenen, dat Ik u niet spare: maar door het lijden beproeve [Job. 6:10]. Eertijds heb Ik tot mijn discipelen gezegd: Gelijk de Vader Mij bemind heeft, zo bemin Ik u [Joh. 15:12]. En deze discipelen heb Ik waarlijk niet gezonden tot tijdelijke vreugde, maar tot strijden en lijden; niet tot ereambten, maar tot versmadelijkheden; niet tot ledigheid, maar tot arbeid; niet om te rusten, maar om vele vruchten te vergaderen in lijdzaamheid. Zoon! Wil deze woorden altijd gedenken. Hoofdstuk 31. Men moet elk schepsel versmaden om de Schepper te kunnen vinden 1. De ziel. Heer! Ik heb nog grotere genaden nodig, indien ik zover wil komen dat noch mens, noch enig schepsel, mij zou kunnen hinderen. Want zolang mij nog enige zaak gebonden houdt, kan ik niet vrij tot U opvliegen. Hij had het verlangen om vrij te vliegen die kon zeggen: Wie zal mij vleugelen als van een duif geven, opdat ik opwaarts vliege en ruste? [Ps. 64:7] Wat is er rustiger dan de blik van een eenvoudige? En wat is vrijer dan een mens, die niets verlangt op aarde? Wij moeten dan boven alle schepselen omhoogvaren, onszelf volkomen verlaten, en ons in de geest verheffen, om te bemerken dat Gij, de Schepper van alles, niets gemeen hebt met enig van uw schepselen. En zolang iemand niet gans ontbonden is van alle schepselen, zal hij zijn aandacht niet onbelemmerd op het goddelijke kunnen vestigen. Daarom vind men zo weinige mensen, die de geest der beschouwing hebben: omdat er zo weinigen zijn, die zich volkomen kunnen losmaken van de schepselen en van al het vergankelijke. 2. Daartoe is er een grote genade nodig, die de ziel oplicht, en boven haarzelf opvoert. En zolang de mens in de geest niet aldus verheven is, onthecht van alle schepselen, en geheel verenigd met God, zolang is al wat hij bezit, weinig te achten. Hij zal lang klein zijn en tot de aarde geneigd blijven. Die buiten het enige, oneindige, en eeuwige Goed niets voor groot acht. Alles wat God niet is, dat is nietigheid, en moet voor nietigheid gehouden worden. Daar is groot verschil tussen de wijsheid van een verlicht en godvruchtig mens, en de wetenschap van een leergierig en geletterd geestelijke. De wijsheid die van boven komt en door God zelf wordt ingestort, is veel edeler dan die welke met moeite door menselijk verstand bekomen wordt. 3. Men vindt er velen, die naar de beschouwing verlangen; maar zij zoeken niet te beoefenen wat daartoe nodig is. Het is ook een groot beletsel dat men zich ophoudt met uitwendige en zichtbare dingen, en weinig werk maakt van de volmaaktste versterving. Ik weet niet wat het is, noch door welke geest wij geleid worden, noch wat wij voorwenden, wij die naar de uiterlijke schijn geestelijke mensen heten; dat wij door zoveel arbeid en zorg nietige en vergankelijke dingen najagen, terwijl wij zelden of nooit met volkomen ingetogenheid van zinnen aan onze inwendige staat denken. 4. Helaas! Als wij een weinig ingekeerd zijn, lopen wij aanstonds weer naar buiten; en zo onderzoeken wij nooit onze werken met naarstigheid. Wij zien niet na, waartoe onze genegenheden zich verlagen en betreuren niet dat al onze werken zo onrein zijn. Alle vlees had zijn weg bedorven [Gen. 6:12] en daarom zond God de grote watervloed. Aangezien dan onze inwendige neiging zeer bedorven is, zo moeten onze werken, die er uit volgen, als het teken van onze inwendige krachteloosheid noodzakelijk ook bedorven zijn. De vrucht van een goed leven komt voort uit een zuiver hart. 5. Men vraagt wel hoeveel iemand gedaan heeft; maar hoeveel deugd er in zijn daden is, daarop wordt niet nauwkeurig gelet. Men vorst na of iemand kloekmoedig, rijk, schoon en bekwaam is, of hij een goed zanger, een goed schrijver of werkman is; maar men vraagt zelden of hij arm van geest is, geduldig en zachtmoedig, of hij godvruchtig en ingekeerd is. De natuur ziet naar het uitwendige van de mens, maar de genade keert zich altijd tot het inwendige. De natuur bedriegt zich dikwijls, maar de genade stelt haar hoop op God, opdat zij niet bedrogen worde. Hoofdstuk 32. Over de zelfverloochening en de verzaking van alle begeerlijkheid 1. Christus. Zoon, gij kunt de volkomen vrijheid niet bekomen, tenzij gij uzelf geheel verloochent. Want allen, die zichzelf zoeken en beminnen, zijn als geboeid; zij zijn vol kwade driften; nieuwsgierig her- en derwaarts lopende; zij zoeken altijd hun gemak, en niet wat Mij aangenaam is; zij beramen dikwijls en beginnen wat geen stand kan houden. Want alle dingen, die uit God niet komen, moeten vergaan. Onthoud deze korte maar diepzinnige woorden: Verlaat alles en gij zult alles vinden. Verzaak alle begeerlijkheid en gij zult troost vinden. Overleg dit dikwijls in uw gemoed, en als gij het volbracht zult hebben, zult gij er de waarheid van begrijpen. 2. De ziel. Heer! Dit is geen werk van een dag, noch kinderspel: al de volmaaktheid van het geestelijk leven is in die korte woorden opgesloten. 3. Christus. Zoon! Gij moet u niet laten afschrikken, of niet terstond kleinmoedig worden, als gij hoort spreken van de weg der volmaaktheid; maar eerder opgewekt worden tot het hogere of ten minste met een grote begeerte daarnaar verlangen. Och, ware het met u zo gesteld en waart gij zover gekomen, dat gij uzelf niet meer beminde, maar eenvoudig wist te gehoorzamen op mijn wenk, of op die van de overste, die Ik over u gesteld heb, dan zoudt gij Mij zeer behagen, en zou geheel uw leven in blijdschap en ware vrede voorbijgaan. Nog veel hebt gij te verlaten, en indien gij er om mijnentwil niet van afziet, zult gij nooit bekomen wat gij van Mij begeert. Ik raad u, koop van Mij goud door het vuur beproefd [Apoc. 3:18], opdat gij rijk wordt, dat is te zeggen; de hemelse wijsheid, die al het aardse met voeten treedt. Versmaad daarvoor alle aardse wijsheid, alle menselijk opzicht, en eigenbehagen. 4. Ik zeg u, verwissel het grote en kostbare in de ogen der mensen, voor het geringere. Want de ware wijsheid des hemels, die geen groot gevoelen van zichzelf heeft, en geen verheffing zoekt op aarde, is nu zeer klein geacht en bijna gans vergeten: velen prijzen met haar de mond, maar door hun leven wijken zij er van af. Nochtans is zij die kostbare parel [Mat. 13:46], voor velen verborgen. Hoofdstuk 33. Over de onstandvastigheid des harten, en de plicht om ons einddoel in God te stellen 1. Christus. Zoon, vertrouw niet veel op uw stemming van dit ogenblik, want die kan spoedig veranderen. Zolang gij leeft, zult gij aan verandering onderhevig zijn, en dit met of tegen uw wil; nu blijgemoed, dan droevig; nu gerust, dan ongerust; nu godvruchtig, dan zonder godsvrucht; nu naarstig, dan traag; nu ernstig, dan lichtzinnig. Maar de wijze, die in ‘t geestelijke wel geoefend is, verheft zich boven al dat wisselvallige. Hij geeft geen acht wat hij in zijn gemoed gevoelt, of van welke zijde de wind der ongestadigheid blaast; maar hierop, dat zijn ziel met volle krachtinspanning naar het voorgeschreven en gewenste doel vooruitga. En zo is het dat hij in het midden van allerhande lotswisselingen op Mij alleen zijn mening en inzichten stellende, onwrikbaar en altoos een en dezelfde blijft. 2. En hoe zuiverder het oog der mening is, hoe standvastiger men te midden der menigvuldige stormen wandelt. Maar dat oog wordt in velen verduisterd, omdat men zich licht keert tot iets vermakelijks dat zich voordoet. Want zelden wordt er iemand gevonden, die gans vrij is van de vlek der zelfzucht. Zo kwamen eertijds de Joden te Bethanië tot Maria, en Martha, niet voor Jezus alleen, maar tevens om Lazarus te zien. [Joh. 12:9] Men dient dus het oog van zijn mening te zuiveren, opdat het eenvoudig en oprecht weze, en het tussen allerhande voorvallen en veranderingen tot Mij te sturen. Hoofdstuk 34. Wie God bemint, vindt bij alles en boven alles in Hem zijn genoegen 1. De ziel. Ziedaar mijn God en mijn Al! Wat wil ik mee, wat kan ik gelukkigers wensen? O troostrijk en zoet woord! Maar voor hem die het Woord bemint, niet de wereld en wat in de wereld is [1. Joh. 2:15]. Mijn God en mijn Al! Dit is dikwijls genoeg gezegd voor die het verstaat; en het dikwijls herhalen, is genoegzaam aan die bemint. Want daar Gij, o Heer! Tegenwoordig zijt, is alles aangenaam; maar waar gij niet zijt, is alles verdrietig. Gij maakt onze harten gerust, Gij verleent grote vrede en feestvreugde. Gij maakt dat men zich alles laat welgevallen, en in alle dingen U love; zonder U kan niets lang behagen; maar om ergens smaak en genoegen in te bekomen, moet er uw genade bij wezen, en het zout van uw wijsheid het bereiden. 2. O Heer, die U smaakt, wat zal er hem smakeloos zijn? En iemand, die geen smaak in U heeft, wat zal hem aangenaam kunnen wezen? Maar de wijzen van deze wereld, en de vleselijke gezinden, vergaan in hun wijsheid; want in de wereld is niets dan ijdelheid, en in het vlees niets dan de dood. Maar zij, die U volgen door het versmaden van de wereld en door de versterving van het vlees, zijn waarachtig wijs; want zij gaan van de ijdelheid tot de waarheid over, en van de vleselijkheid tot de geest. Zulke mensen vinden smaak in God, en het goed dat zij in de schepselen vinden, wenden zij aan tot lof van hun Schepper. Nochtans is er een verschil, een groot verschil tussen de smaak van de Schepper en het schepsel, van de eeuwigheid en de tijd, van het ongeschapen licht en het ontstoken licht. 3. O eeuwig licht, dat alle geschapen lichten oneindig te boven gaat: schiet uw stralen uit van de hemel, en dat zij het binnenste van mijn hart doordringen. Zuiver, verblijd, verlicht en verlevendig mijn ziel met al haar krachten, opdat zij zich met u verenige in juichende verrukking. Ach! Wanneer zal het gelukkig en wenselijk uur komen, dat Gij mij zult verzadigen door uw tegenwoordigheid, en mij alles zijn in alle dingen? Want zolang dit mij niet verleend wordt, zal mijn blijdschap niet volkomen wezen. Helaas, de oude mens leeft in mij, hij is nog niet geheel gekruisigd, niet volkomen dood. Hij staat nog krachtig op tegen de geest: hij voert nog inwendig strijd, en laat het rijk van mijn ziel geen rust. 4. Maar Gij, o Heer! Die heerschappij hebt over de zee, en het geweld van haar baren stilt, sta op, kom mij te hulp [Ps. 88:10]. Verstrooi de volkeren die oorlog zoeken [Ps. 67:32], en verplet ze door uw kracht. Ik bid U, toon uw wonderwerken, en doe de macht van uw rechterarm uitschijnen [Judith 9:2]; ik heb anders geen hoop noch toevlucht dan in U, mijn Heer en mijn God! Hoofdstuk 35. In dit leven is men niet beveiligd tegen bekoringen 1. Christus. Zoon, gij zijt in dit leven nooit veilig; maar zolang gij leeft zullen u geestelijke wapenen nodig zijn. Gij wandelt in het midden der vijanden; van alle kanten wordt gij bevochten. Indien gij u dan niet gedurig dekt met het schild van verduldigheid, zult gij niet lang ongewond blijven. Daarenboven, indien gij uw hart niet vast op Mij stelt, met de vaste wil van alles uit liefde tot Mij te lijden, zo zult gij het geweld der bekoring niet uitstaan, noch de palmtak der gelukzaligen bekomen. Gij moet dan kloekmoedig door alles heen dringen, en grote kracht gebruiken tegen alle wederstand. Want het Manna wordt de overwinnaar gegeven [Apoc. 2:17], en voor de lafhartige is er vele ellende bereid. 2. Indien gij rust zoekt in dit leven, hoe dan zult gij hiernamaals tot de eeuwige rust komen? Bereid u niet tot veel rust, maar tot veel verduldigheid. Zoek de ware vrede niet op aarde, maar in de hemel; niet bij de mensen of de andere schepselen, maar in God alleen. Ter liefde van God moet gij alles gaarne ondergaan: arbeid, pijnen, bekoringen, kwellingen, benauwdheden, armoede, ziekten, opspraak, verwijten, vernederingen, schande, berispingen, versmadingen. Deze dingen helpen tot de deugd; deze beproeven de navolger van Christus; deze bereiden de hemelse kroon. Voor kortstondige arbeid zal ik eeuwig loon geven, en van voorbijgaande schande oneindige glorie. 3. Meent gij altijd geestelijke vertroostingen te hebben, als gij ze verlangt? Mijn heiligen hebben die niet altijd gehad, maar integendeel veel zwarigheden, velerlei bekoringen en grote verlatenheid. Doch zij zijn in alles verduldig geweest, en hebben hun betrouwen meer op God dan op zichzelf gesteld, gedenkende dat het lijden van de tegenwoordige tijd niet te achten is bij de toekomende glorie [Rom. 8:18], welke er door verdiend wordt. Wilt gij terstond hebben wat velen nauwelijks na macht van tranen en zware arbeid bekomen hebben? Verwacht de Heer, gedraag u mannelijk [Ps. 26:14], en wordt gesterkt; mistrouw niet, wijk niet af: maar geef leven en lichaam edelmoedig ten beste voor de glorie van God. Ik zal het u ten volle vergelden, en Ik zal met u wezen in al uw lijden. Hoofdstuk 36. Men moet de ijdele oordelen der mensen niet vrezen 1. Christus. Zoon, stel de rust van uw hart vast in de Heer, en vrees de oordelen der mensen niet, wanneer uw geweten van uw onschuld getuigt. Het is goed en zalig alzo te lijden, en dit zal ook niet zwaar vallen aan een ootmoedig hart dat meer op God dan op zichzelf betrouwt. De mensen zeggen veel, zeer veel; en daarom is er weinig geloof aan te geven. Het is ook onmogelijk allen te voldoen. Alhoewel Paulus getracht heeft eenieder te behagen in de Heer, en alles voor allen geworden is [1 Kor. 9:22], nochtans achtte hij het voor de minste, voor de vierschaar der mensen te worden geoordeeld [1 Kor. 4:3]. 2. Hij heeft zijn best gedaan om anderen te stichten, en aan hun zaligheid gearbeid zoveel in zijn macht was; maar hij heeft niet kunnen beletten dat hij door sommige mensen veroordeeld en belasterd werd. Daarom heeft Hij zijn Hemelse Vader alles aanbevolen, wie alles bekend is; en heeft zichzelf door geduld en ootmoed gewapend tegen kwaadsprekende tongen, en tegen de ijdele en leugenachtige vermoedens van hen die alles naar willekeur uitbrachten. Nochtans heeft hij somtijds zich verantwoord, opdat de kranken door zijn stilzwijgen niet verergerd zouden worden. 3. Wie zijt gij dat gij vreest voor een sterfelijk mens? [Is. 51:12] Heden is hij, en morgen ziet men hem niet meer. Vrees God, en gij zult voor het schrikbarende van mensen niet beven. Wat kan een mens u doen met al zijn woorden en lasteren? Hij hindert zich erger dan u; en hij zal Gods woord niet ontgaan, wie hij ook zijn moge. Wat u betreft, heb God voor ogen, en wil nergens over twisten of klagen. Al schijnt gij nu te bezwijken, en onverdiend enige beschaamdheid te lijden, wil u daarom niet ontstellen, en verminder uw kroon niet door onlijdzaamheid. Maar wend liever uw ogen tot Mij in de hemel; tot Mij, die machtig ben u te verlossen uit alle beschaming en ongelijk, en aan eenieder te geven volgens zijn werken [Rom 2:6]. Hoofdstuk 37. Men moet zichzelf volledig en zelf aan God overgeven, om de vrijheid des harten te bekomen 1. Christus. Zoon, verlaat uzelf, en gij zult Mij vinden. Wees zonder voorkeur, sta alle eigendom af, en gij zult gedurig winst doen. Want zohaast gij uzelf zonder wederhouding aan Mij overgeeft, zal u nog overvloediger genade gegeven worden. 2. De ziel. Heer, hoe dikwijls moet ik mij overgeven en waarin mij onderwerpen? 3. Christus. Altijd en in alle stonden, zo in grote als in kleine dingen. Ik maak geen uitzondering, maar Ik wil dat Ik u van alles ontbloot vinde. Hoe zult gij anders aan Mij, en Ik aan u kunnen toebehoren, tenzij gij van buiten en van binnen van alle eigen wil beroofd zijt? Hoe eerder gij dit doet, des te beter zult gij u bevinden; en hoe volkomener en rechtzinniger gij het doet, zoveel te behaaglijker zult gij Mij wezen, en meerder verdiensten hebben. 4. Sommigen geven zichzelf over, doch met enig voorbehoud; zij vertrouwen niet volkomen op God, en daarom willen zij zich nog voorzien van wat hun nodig kan zijn. Anderen offeren alles op, maar daarna, door bekoring geschokt, leren zij weder tot zichzelf, en daarom gaan zij zeer weinig vooruit in de deugd. Dezen beider zullen nimmer tot de ware vrijheid van een zuiver hart, en tot de genade van mijn zoete gemeenschap komen, voordat zij zich eerst volkomen aan Mij overgeven, en zich dagelijks opofferen; zonder dit offer kan men zich met Mij niet verenigen, of Mij genieten. 5. Ik heb u dikwijls gezegd, en zeg het nogmaals: verzaak uzelf, geef uzelf over aan Mij, en gij zult grote inwendige vrede smaken. Geef alles voor alles: verlang niets, vraag niets weder, houd u standvastig aan Mij gekleefd en gij zult Mij bezitten. Dan zult gij vrij zijn van hart, en de duisternis zal u niet nederdrukken [Ps. 138:2]. Betracht dit, vraag dit, wens dit: namelijk van alle eigenliefde verlost te wezen, om naakt, de naakte Jezus te volgen, uzelf af te sterven, en eeuwig voor Mij te leven. Dan zullen alle ijdele inbeeldingen, boze ontsteltenissen, en overtollige zorgen verdwijnen. Dan ook wijkt alle onmatige vrees en sterft alle ongeregelde eigenliefde. Hoofdstuk 38. Over de goede regeling van het inwendig gedrag en de toevlucht tot God in de gevaren 1. Christus. Zoon, gij moet zorgvuldig trachten, in alle plaatsen en in alle werken of uitwendige bezigheden, inwendig vrij te zijn en uzelf te bezitten! Zodanig dat aan alles u onderworpen zij, en zij aan niets. Opdat gij meester en bestuurder van al uw werken zijt, en geen dienstknecht of slaaf. Gij zult alzo een oprecht en vrij Hebreër zijn, overgaande tot het erfdeel en de vrijheid van Gods ware kinderen; Die verheven zijnde boven al de tijdelijke dingen, de eeuwige zaken in de toekomst aanschouwen; Die zich niet laten verlokken door het aards om het aan te hangen; maar deze eerder aantrekken om ze tot het goed te doen dienen, volgens dat het van God geschikt is, en ingesteld door de opperste Werkmeester, die niets ongeschikt in zijn schepsel gelaten heeft. 2. Indien gij in alle voorvallen niet blijft staan bij de uitwendige schijn, en wat gij hoort of ziet, met geen zinnelijk oog beschouwt, maar bij iedere aangelegenheid terstond met Mozes in het tabernakel gaat, om van God raad te vragen, zo zult gij de goddelijke ingeving ook somtijds horen, en onderwezen in vele tegenwoordige en toekomende dingen wederkeren. Want Mozes nam in twijfelachtige vragen altijd zijn toevlucht tot het tabernakel; en zocht hulp in het gebed, om verlost te worden van de gevaren en de listen der kwade mensen. Alzo moet gij ook uw toevlucht nemen tot het binnenste van uw hart, en daar met alle aandrang de hulp van God afsmeken. Want waarom leest men dat Josuë en de kinderen van Israël bedrogen zijn geweest door de Gabaonieten? Omdat zij God vooraf niet te rade waren gegaan [Jos. 9:14], maar te licht geloofden aan verlokkende woorden, en zo werden zij door gehuichelde vroomheid misleid. Hoofdstuk 39. Dat men in zijn zaken niet al te bezorgd moet zijn 1. Christus. Zoon! beveel Mij altijd uw zaken aan; Ik zal alles ten beste schikken op zijn tijd. Wacht naar mijn beschikking, en gij zult er baat bij hebben. 2. De ziel. Heer, zeer gaarne laat ik U al mijn zaken over; want mijn gedachten kunnen mij weinig baten. Ach, dat ik voor de toekomst niet bekommerd en beangstigd ware, en mij in alles terstond aan uw welbehagen opdroeg. 3. Christus. Zoon, dikwijls jaagt de mens met drift een zaak na, die hij gaarne had: maar als zij ze bekomen heeft, zo begint hij anders te denken; want zijn neigingen blijven niet lang staan op een en dezelfde zaak, maar drijven hem gedurig van het een tot het ander. Het is daarom van geen gering belang, zichzelf ook in het minste te verloochenen. 4. De ware vooruitgang van de mens ligt in zelfverloochening, en de mens die zich verloochent, is zeer vrij en gerust. Maar de oude vijand, die strijdt tegen al wat goed is, houdt niet op te bekoren; dag en nacht legt hij listen en lagen, hopende de onvoorzichtige eens in zijn strikken te vangen. Waakt en bidt, zegt de Heer, opdat gij in geen bekoring valt [Mat. 26:41]. Hoofdstuk 40. De mens geeft niets goeds uit zichzelf en mag zich nergens op beroemen 1. De ziel. Heer, wat is de mens dat Gij hem gedachtig zijt? Of de zoon van de mens, dat Gij hem bezoekt? [Ps. 8:5] Waar heeft de mens verdiend dat Gij hem uw genade geeft? Wat mag ik mij beklagen, Heer, als Gij mij verlaat; of wat kan ik er met reden tegen inbrengen, als Gij niet doet wat ik verzoek? Dit mag ik voorwaar denken en zeggen: Heer, ik ben niets, ik vermag niets, ik heb niets goeds uit mijzelf; maar ik bezwijk in alle dingen, en ik zink altijd naar het niet. En indien ik door U niet geholpen, en inwendig versterkt word, zo zal ik zeer lauw en krachteloos worden. 2. Maar Gij, o Heer! Blijft altijd dezelfde, en blijft in eeuwigheid [Ps. 101; 13,28]; altijd goed, altijd rechtvaardig, altijd heilig; Gij doet alle dingen wèl, heilig en rechtvaardig, en beschikt alles in uw wijsheid. Maar ik, meer genegen om achteruit dan om voorwaarts te gaan, ik blijf niet duurzaam in dezelfde staat: want allerlei wisselingen gaan over mijn hoofd [Dan. 4:13]. Nochtans gaat het haast beter met mij, als het U belieft mij uw helpende hand toe te reiken: want Gij alleen kunt mij zonder mensenhulp bijstand verlenen, en zó versterken, dat mijn gelaat niet telkens van uitdrukking verandere [1 Kon. 1:18], maar dat mijn hart alleen tot U keert en in U rust. 3. Daarom, indien ik alle menselijke troost wel kon verwerpen, hetzij om de godsvrucht te bekomen, hetzij ter oorzake van de noodzakelijkheid, die mij praamt U te zoeken (want geen mens ter wereld kan mij troosten), dan zou ik met reden uw genade mogen verwachten, en mij verblijden over de gave van een nieuwe vertroosting. 4. Ik dank U, o Heer! Die de oorsprong zijt van alles, zo dikwerf mij iets goeds overkomt. Maar ik, ik ben voor uw ogen ijdelheid en nietigheid, een ongestadig en krank mens. Waarop dan kan ik mij beroemen, of waarom zoek ik geacht te worden? Om mijn niet? Dit is het toppunt der ijdelheid. Voorwaar, ijdele glorie is een verschrikkelijke pest en de grootste aller ijdelheden; want zij trekt ons af van de ware glorie, en berooft ons van de hemelse genade. Want als de mens in zichzelf behagen heeft, zo mishaagt hij U; en als hij de lof der mensen zoekt, verbeurt hij de ware deugd. 5. Maar het is ware glorie en heilige blijdschap in U en niet in zichzelf zijn roem te stellen; zich in uw Naam, en niet in eigen deugd te verblijden, en geen vermaak te hebben in enig schepsel dan om U. Uw naam zij geloofd en niet de mijne; uw werk zij geprezen en niet het mijne; uw heilige Naam zij gezegend, en niets van de lof der mensen worde mij toegeschreven. Gij zijt mijn glorie, Gij zijt de verheuging van mijn hart. In U zal ik roemen en onophoudelijk mij verblijden; maar voor mij zij geen andere roem dan in mijn krankheden [2 Kor. 12:5]. 6. Dat de Joden hun glorie zoeken bij elkander [Joh. 5:1,44]: ik zal die zoeken, die van God alleen komt [Joh. 5:1,44]. Alle menselijke glorie, alle tijdelijke eer en alle wereldse hoogheid, vergeleken bij uw eeuwige glorie, is ijdelheid en dwaasheid. O mijn God, mijn Waarheid, mijn Barmhartigheid! O allerheiligste Drievuldigheid! U alleen zij lof en eer, macht en glorie in alle eeuwen der eeuwen.